Talaşlı üretim işlemi en önemli imalat yöntemlerinden biridir. Talaşlı imalat işleminde iş parçasını istenilen geometriye getirmek için üzerindeki fazlalıklar uygun takım tezgâhı (torna, freze, matkap) ve kesici takım kullanılarak talaşlar şeklinde uzaklaştırılıp, istenilen boyutlar ve yüzey kalitesi sağlanır. Talaş, ana malzemeden plastik şekil değiştirmenin sonucu meydana gelmektedir. Keskin bir uç malzemeye nüfuz ederek hareket ettiğinde, malzeme ile temas noktasında malzemenin plastik şekil değiştirmesine neden olan yüksek gerilmeler ve sıcaklıklar meydana gelmektedir. Gerilmeler malzemenin akma sınırını aştığında talaş olarak adlandırılan belli bir yüzey tabakası, iş parçası boyunca takımın kesme yüzeyinden kayarak parçadan ayrılır. Talaş kaldırma işlemi esnasında ortaya çıkan talaşlar atık malzemeler olsa bile talaşlı imalata harcanan enerjinin büyük bir kısmı talaşın oluşması için harcanmaktadır. Talaşlı imalat işlemlerinde, işlenecek malzemeye uygun kesme takımı seçimi ve kesme parametreleri (kesme hızı ve ilerleme hızı) oluşan talaş biçimini ve büyüklüğünü etkilemektedir. Oluşan talaşların biçimi önemli derecede iş parçasının bitirme yüzeyini ve talaşlı imalat işlemini (takım ömrü, titreşim) etkilemektedir. Alüminyum alaşımlarının talaş yapıları diğer metallere nazaran oldukça farklıdır. Bu çalışmada havacılık ve uzay sanayisinde tercih edilen alüminyum 7075 – T651 alaşımını işleme koşullarına göre (devir sayısı 2000-3000-4000 dev/dak ve ilerleme hızı 200-400-500 mm/dak) delinmesi sonucu farklı talaş tipleri elde edilmiştir. Deneysel çalışmada, devir sayısı, ilerleme hızı, kullanılan matkap uç tipi ve matkap çaplarının 7075-T651 alaşımını delme sonucu oluşan talaş yapıları incelendi. Çalışmada farklı talaş tipleri elde edildi. Bunlar; sürekli talaş, süreksiz talaş, dolaşık bant talaş, sıkışmış talaş ve sürekli-helisel yapısı bozulmuş talaş olarak sınıflandırıldı. Ø 10 için bütün matkap tiplerinde ( KARBÜR – TiAlN, HSS – TiN, DLC ) artan devir sayısı ve ilerleme hızlarında talaş sıkışması olduğu görüldü. Ø 12 için artan devir sayısı ve ilerleme hızında talaş sürekli yapısını kaybetmiş ve talaşlar süreksiz formda küçük parçalar haline dönüşmüştür. Ø 14 için artan devir sayısı ve ilerleme hızında matkap malzemesine bağlı olarak dolaşık bant formunda ve sıkışmış talaş tipleri meydana geldiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Matkap Uç, Alüminyum Alaşımı, İlerleme Hızı, Devir Sayısı, Sürekli Talaş, Süreksiz (Kesintili) Talaş, Dolaşık Bant Yapılı Talaş.
|
