Afetler yaşamı olumsuz etkileyen olaylardır. Afet sonrası müdahale aşamasının etkin yönetimi afetten etkilenen insanların hayatta kalabilmeleri ve afeti mümkün olan en az sağlık sorunlarıyla atlatabilmeleri için önem taşımaktadır. Literatürde afet sonrası müdahale aşamasında araç rotalama konusunda pek çok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada literatürdeki, afet sonrası müdahale aşamasında yol bakım onarım ekiplerinin bulunduğu, afet bölgelerine gönderilen tıbbi yardım ekiplerinin bulunduğu veya insani yardım malzemelerinin taşındığı araçların rota planlarının oluşturulmasına yönelik çalışmalar incelenmiştir. Çalışma kapsamında literatürdeki çalışmalar incelenerek konuya ilişkin mevcut durum ortaya konulmuş ve gelecekteki olası araştırma konuları tespit edilmiştir. İncelemeler sonucunda çalışmalar çözüm yöntemlerine ve modellerdeki amaçlara göre sınıflandırılarak analizler yapılmıştır. Çalışmaların yıllara göre dağılımları incelenerek mevcut konunun akademik alandaki konumu hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Buna ek olarak çalışmaların dergilere göre dağılımı incelenerek hangi dergilerde sıklıkla yayınlandığı konusunda bilgi verilmiştir. Literatür incelemesi sonucunda dikkat çeken bazı önemli noktalar şunlardır: Triyajın dikkate alındığı ve geliştirilen modellere kısıt olarak dahil edildiği çalışma sayısı az olduğu görüldüğünden triyaj konusunun dikkate alınarak ve triyaja uygun nitelik ve yetenekteki sağlık personelinin yönlendirilmesi problemi konusunda çalışma yapılabileceği düşünülmektedir. Ayrıca literatürde afet sonrası kapasite planlamasına ilişkin az sayıda çalışma olduğundan bu konu da ileride çalışılabilecek konular arasında yer alabilmektedir. Literatürde incelenen çalışmalarda amaç fonksiyonlarının yapılarının genellikle çok amaçlı olduğu görülmekle birlikte birbiriyle çelişen amaçların yer aldığı çalışma sayısının oldukça az olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Araç Rotalama, Afet, Afet Sonrası, Lojistik, Literatür İncelemesi
|
