Öz: Giriş: Akustik, dalga fiziğinin özel bir bölümü olan akustik, ses duyusunun kulakta meydana getirdiği esnek davranış göstere boyuna titreşimlerin sıvı katı ve gaz maddelerinin içerisindeki yayılımı ile bu titreşimleri meydana getiren cisimlerin oluşturduğu kendi titreşimlerini inceler. Akustik ortamın sağlanabilmesi için akustik parametrelerin bir arada değerlendirilmesi ve incelenmesine bağlıdır. Ses düzeyi, yansımalar ve yansışım süresi olarak üç başlık altında toplanan temel akustik parametre başlıklarının herbiri kendi içinde pek çok değişik akustik parametreyi içermektedir. Akustik parametrelerin (reverberasyon süresi, sesin netliği vb.) düzensiz yankılardan dolayı kaliteli bir sesi, bir konuşmayı bozarak kalitesiz ve rahatsız bir hale getirir. Ses yükselticiler, hoparlörler veya sesle ilgili herhangi bir sistemden çok şeyler beklenirken sonuç hayal kırıklığı olabilmektedir. İşte burada asıl problemin akustik olduğu ortaya çıkmaktadır. Akustik genel anlamda bütün disiplinlerde önemli bir yere sahiptir. Sesin sağlıklı bir şekilde kullanıcıya ulaşmaması, kullanıcıda; fizyolojik rahatsızlık, performans eksikliği ve psikolojik rahatsızlıklara sebep olmaktadır. Bu tür rahatsızlıkları önlemek için alınması gereken tedbirler ve uygulamalar konusunda araştırmalar yapılmaktadır. Akustik alanında yapılan lisansüstü araştırmalarda bu yöndedir lisansüstü araştırmaların, bir bilim dalının akademik olarak gelişmesinde ve ilerlemesinde önemli bir yere sahip olduğu gerçeği yadsınamaz. Bu noktada akustik hakkında yazılan lisansüstü tezlerin araştırılması ve incelenmesi, Akustiğin farklı disiplinlerde hangi düzeyde algılandığı, hangi seviyelerde incelendiği ve hangi noktalara vardığının görülmesi açısından önem taşımaktadır. Yapılan bu çalışma, Akustik konusunda lisansüstü tez çalışmaların bibliyometrik olarak incelenmesi yönüyle özgün bir çalışma niteliğindedir. Amaç: Bu çalışmada akustik konusunda 1980-2018 yılları arasında yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik olarak analizi amaçlanmıştır. Yöntem: Kapsam: Bu çalışma Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın Ulusal Tez Merkezi resmi internet adresinde kayıtlı olan Akustik konusunun lisansüstü tezlerinin bibliyometrik özelliklerini kapsamaktadır. Sınırlılık: Akustik konusunda yapılmış olan lisansüstü tezlerle sınırlandırılmıştır. Araştırma çerçevesinde yapılması planlanan ancak farklı disiplinlerde çeşitliliğin çok olması nedeni ile tez sayısı yüzdece %5’in altında olan tezler “diğer” olarak araştırmaya dahil edilmiş ve çalışmada kısıtlılık olarak görülmüştür. İleride konu ile ilgili yapılacak çalışmalarda bu kısıtlılığın giderilerek araştırmacıların yeni bulgulara ulaşma şansı olacağı düşünülmektedir. Yöntem: Çalışmada tezler, yayınlandığı yıl, tür, üniversite, enstitü, ana bilim dalı, konu ve veri toplama yöntemi açısından incelenmiştir. Çalışmada istatistiki analizlerden faydalanılmış ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada, Yüksek Öğretim Kurumu tez arama sayfasında lisansüstü tezler “Akustik” anahtar kelimesi taranmıştır. Tezlerin, yayınlandığı yıl, tür (yüksek lisans, doktora), üniversite, enstitü, ana bilim dalı, konu ve veri toplama yöntemi açısından incelenmiştir. Tarama toplam 426 adet lisansüstü teze ulaşılmıştır. Bunlardan 297’si yüksek lisans, 59’u doktora, 68’i tıpta uzmanlık ve 2’si sanatta yeterlilik tezlerinden oluşmaktadır. Ayrıca, tezlerin 68 farklı üniversite de ve Fen Bilimleri, Tıp Fakülteleri, Sağlık Bilimleri, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüleri başta olmak üzere toplam 14 farklı enstitüye bağlı olarak hazırlandığı sonucuna varılmıştır. Hazırlanan tezlerde en dikkat çekici nokta ise tezlerin, en yüksek oran olan %15,49’u Kulak-Burun-Boğaz ana bilim dalında hazırlanmış olmasıdır. Bu alanı %15,02 oranla makine mühendisliği ana bilim dalı takip etmektedir. Çalışma kapsamında akustik konusunda hazırlanan lisansüstü tezlere ilişkin birçok farklı durum ortaya konulmuştur. Sonuç: araştırmada elde edilen sonuçlar araştırmanın amacı bağlamında belirtilen akustik konusunun yükseköğretim kurumlarındaki lisansüstü çalışmalarda hangi düzeyde incelendiğinin tespiti yapılmıştır. Disiplinler arası bir incelemeye konu olan bu kavrama daha fazla önem verilmesi, bu alandaki çalışmaların lisansüstü düzeyde arttırılması gerektiği önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Akustik, Bibliyometrik, Reverberasyon.
Anahtar Kelimeler: Akustik, Bibliyometrik, Reverberasyon.
|