İmalat sürecinde kullanılan malzemenin yapısı işlenebilirlik açısından büyük önem arz etmektedir. Her geçen gün artan malzeme çeşitliliği ile beraber işlenebilirlikte de farklı uygulamalar gerçekleştirilmektedir. İmalat sektöründe sıkça kullanılan alüminyum yüksek özgül direnç, yüksek korozyon direnci, yüksek elektrik ve ısı iletimi gibi özelliklerinden dolayı başta uzay, havacılık ve otomotiv sektörleri olmak üzere yaygın olarak kullanılan malzemelerdendir. C40 çeliği ise üretimin her alanında oldukça yaygın kullanıma sahip (tarım makineleri, takım tezgâhları, otomotiv gibi) orta karbonlu bir çelik alaşımıdır. İmalat sürecinde ses, ve titreşim bir etki fonksiyonudur ve bu sebepten dolayı büyük bir öneme sahiptir. Ses şiddetinin analiz edilebilmesi talaşlı imalat sürecinde karşılaşılabilecek olumsuzlukları önceden tespit edilebilmesine olanak sağlayacaktır. Bu çalışmada, çaptan tornalama sürecinde çıkan sesin şiddeti analiz edilmiştir. Bu kapsamda Al 1050 H14 ve C40 çelik malzemeler 3 farklı talaş derinliği ve devir sayısı kullanılmıştır. Deneylerden elde edilen sonuçlar ışığında Regresyon analizi ile matematiksel model geliştirilmiştir. Belirlenen kontrol faktörlerinin ses şiddeti üzerinde oldukça etkili olduğu görülmüştür. Determinasyon katsayısına göre elde edilen matematiksel model %98,7 oranında başarıyla kullanılabilir. Regresyon analizi sonucunda ses şiddetinin en çok malzeme değişiminden etkilendiği görülmüştür. Artan kesme hızı ve talaş derinliği ses şiddetini artırmıştır. Al1050 H14 alaşımına kıyasla daha yüksek mekanik özellikler sergileyen C40 malzemesinin tornalanmasında ses şiddeti değerleri daha yüksek ölçülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum, çelik, tornalama, ses şiddeti, kesme parametreleri
|
