Sac metal şekillendirme, endüstride birçok farklı alanda kullanımı tercih edilen bir üretim metodu olarak karşımıza çıkmaktadır. Sac metal şekillendirme yöntemlerinde takip edilen ve üretim prosesi içerisinde yer alan, proses tasarımı, kalıp malzemesinin belirlenmesi ve tasarımı, ısıl işlem koşulları ve talaşlı imalat parametreleri gibi süreçler, bu üretim yöntemi sonucunda imal edilen iş parçalarının fiziksel ve mekanik özelliklerini doğrudan etkilemektedir. Otomotiv sektörüne arz edilen birçok ürün içerisinde yer alan bileşenler sac metal şekillendirme yöntemleri kullanılarak imal edilmektedir. Otomotiv sektöründe hafifleştirme çalışmaları kapsamında tercih sebebi olan Al esaslı malzemeler ise sac metal şekillendirme süreçlerinde de ön plana çıkmaktadır. Söz konusu çalışmada ise, Al esaslı kaput altı destek sacı parçasının üretimi için Ar-Ge sistematiği dâhilinde düşük maliyetli, kaliteli ve yenilikçi kalıp geliştirilmesi hedeflenmiştir. Özellikle müşteri istek ve beklentileri, kalite standart ve gerekliliklerindeki değişiklikler çalışmanın gerçekleştirilmesinde itici güç olmuştur. Çalışmada kullanılan iş parçasının genel yapısı dikkate alındığında et kalınlığının düşük olması ve birbirinden bağımsız 23 adet kulağı olması, parça geometrisinde bulunan büyük kesit farklılıkları, geri esneme ve formlama analizi dikkate alınarak geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Sayısal ortamda pozisyon ve çekme doğrulaması yapılmasına rağmen, prototip üretim safhasında pres yüklemesinin parça pozisyonlarından etkilenmemesi ve yükü homojen dağıtması gerekmektedir. Pres vuruş sayısı ve birim zamanda üretilecek parça sayısı dikkate alınarak düşük maliyetli özgün çözüm önerileri oluşturulmuştur. Simülasyon destekli tasarım ve imalat sayesinde tasarım girdilerine uygun çözüm önerisi uygulanarak rekabetçi ortamda kalıp geliştirilmesi ve parça doğrulaması faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sac Metal Şekillendirme, Sayısal Simülasyon, Kalıp Tasarımı, Proses Tasarımı, Kaput Altı Destek Sacı
|
