Geçmişten günümüze oluşan kültür birikiminin gündelik mekâna yansıyan en önemli yapıları konutlarımızdır. Geleneksel konutlar; inanışlarımız, gelenek ve göreneklerimiz ve gündelik yaşantımızın karşılığıdır. Bu nedenle geleneksel konutlar; dönemin sosyal, ekonomik, teknolojik özelliklerini yansıtırlar ve çok önemlidirler. Yaşanılan çevre koşullarının konut üzerindeki etkileri tasarım çalışmalarına yön veren en önemli nedenlerden birisidir. Bu etken asırlar boyu konutun plan ve biçimlenişini etkileyerek mimari karakterler arasındaki farklılığın doğmasına önemli rol oynamıştır. Çevre koşullarındaki farklılıklar bir bölgedeki konutun ülkenin diğer bölgesindeki konuttan farklı olmasını gerekli kılmıştır. Günümüzün nesli tehlike altında olan geleneksel Türk evleri, toplumsal yapının değişmesi ve yapıların fiziki koşullarının bozulması sonucu oluşmaktadır. Bu değişim geleneksel konut dokusunun birçok yörede yok olma noktasına gelmesine sebep olmuştur. Ayrıca Türkiye'de geleneksel evlerin oluşmasında doğal faktörler de önemli rol oynamaktadır. Bu çalışma kapsamında, geleneksel Türk evlerinin planlamasında fiziksel etkenlerin ve Sosyo-kültürel etkilerin ne kadar önemli olduğu incelenmiştir. Bunlara ek olarak Türk evi planlamasında iklimin etkisiyle topografya ve manzara, tasarımı etkileyen diğer önemli faktörlerden olmuştur. Geleneksel konutta tasarım ilkelerinden iklimin önemsendiğine, bunun geleneksel konutta faydalarının neler olduğunu, bu çalışmanın amacı olan Edirne ve Mardin illerinin neden ele alındığını ve çalışma kapsamında bu iki ilde bulunan geleneksel konutlardaki yapılar ele alınıp karşılaştırmalı araştırması yapılmış, bu illerdeki geleneksel konutta biçimlenmeyi etkileyen faktörler anlatılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Mimarlık, Geleneksel Konut, Edirne Evleri, Mardin Evleri, Geleneksel Konut Mimarisinin Karşılaştırılması
|
