Asbest kullanımı uçak, gemi, inşaat, otomotiv, tekstil, kimya sektöründe yaygın olarak uygulanmıştır. Asbest izolasyon ürünleri, boru yapımı, yer döşemeleri, levha üretimi, balata yapımı ve petrokimya alanında geniş kullanımıyla yaşam alanımızın bir parçasıdır. Asbest inşaat sektöründe daha çok ısı ve yangın izolasyon panelleri, çatı kaplamaları ve duvar kaplamalarında kullanılmıştır.
Asbest krizotil, krokidolit, amosit, tremolit, antofilit ve aktinolit olmak üzere gruplandırılır. Krizotil Asbest (beyaz) en yaygın kullanılan asbest türüdür. Bu malzeme esnek, dayanıklı ve erime noktası yüksektir. Asbest son yıllarda “Zararlı kimyasal madde ve ürünlerinin kontrolü yönetmeliği” kapsamında kullanımı (levha, conta, balata ipleri vb kullanımı yasaklanmıştır) ve bazı asbest türlerinin üretilmesi (Krizotil asbest) ve satışı kısıtlanmıştır. Asbest lifler yerine polimerler, inorganik lifler, selüloz vb lifler kullanılabilir.
Asbeste maruziyet; endüstriyel kullanım ve doğal olarak içinde bulunduğu kayaç ve topraklar ile, yumuşaklık, hafiflik ve suya karşı yalıtım gibi özelliklerinden dolayı; inşaatlarda, talk pudra üretiminde gıda maddelerinin üretimine (pekmez imalatı) katılarak gerçekleşmektedir. Yanlış bertaraf yöntemleri ile çevreye zarar verilmektedir. Özellikle kentsel dönüşümde çevreye asbest liflerinin yayılması gerçekleşmektedir. Bunlar endüstriyel olarak temas ile, yaşam ortamlarındaki kullanılan malzeme teması, kırsal kesimlerde toprak ve sıva yapımlarındaki temas ile yayılma gerçekleşmektedir. Böylece akciğer pnömokonyosu (asbestosis), akciğer kanseri, Pleura (akciğer zarı kalınlaşması) ve mezotelyoma (akciğer zarında görülen kanser formu) görülmektedir.
Çalışma koşullarında kişisel koruyucu donanımlar mutlak olarak kullanılmalıdır. Bunlar; Solunum koruyucular, koruyucu tulum kıyafet, kauçuk botlar, kauçuk eldiven kullanılmalıdır. Bu donanımlar iş bitiminde iş yeri dışına çıkarılmaması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Asbest, iş sağlığı, iş güvenliği, koruyucu ekipman,
Anahtar Kelimeler: Asbest, iş sağlığı, iş güvenliği, koruyucu ekipman,
|