Yüksek katlı binalar, artan nüfus ihtiyacından dolayı son yıllarda ciddi artış göstermiştir. Özellikle, ticaret alanlarında yoğunlaşan yüksek binalar gerek çok fazla oturum alanı kaplamaması gerekse ülkeler için prestij olması nedeniyle tercih edilmektedirler. Tabi, bina yüksekliğinin artması, yapıya gelecek deprem kuvvetlerinin de artarak yapıda daha fazla etki oluşmasına sebep olmaktadır. Bu sebepten, meydana gelebilecek olası büyük depremlerde can kayıplarını önlemek için bu yapıların deprem performanslarının araştırılması önem arz etmektedir. Bu yüzden birçok ülkede yüksek katlı yapıların tasarımı ve değerlendirilmesi için özel şartlar istenmektedir. Türkiye’de ise “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018 (TBDY 2018)”, yüksek katlı yapılar için özel tasarım ve değerlendirme kuralları getirmiştir. TBDY 2018’e göre yüksek katlı yapıların tasarımı yapıldıktan sonra doğrusal olmayan hesap yöntemleri kullanılarak performans değerlendirilmesi yapılmalıdır. Bu çalışmada amaç betonarme bir yüksek binanın tasarımı ve değerlendirmesinin TBDY 2018’e göre yapmaktır. Çalışmanın amacına uygun olarak 30 katlı çerçeve + perde taşıyıcı sistemine sahip betonarme bir bina planlanmış ve performans değerlendirmesi yapılmıştır. İlk olarak Mod Birleştirme Yöntemi (MBY) ile doğrusal analiz yapılmış ve bu analizlere göre yapı elemanları tasarlanmıştır. Daha sonra aynı model Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemi (ZTADOHY) kullanılarak farklı deprem ivme kayıtları altında analiz edilmiş ve TBDY 2018’e göre performans değerlendirmesi yapılmıştır. Modelden elde edilen analiz sonuçları TBDY 2018’de verilen sınır değerlerle karşılaştırılmıştır ve yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Betonarme Yüksek Binalar, Performansa Dayalı Tasarım, TBDY 2018, Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Analiz
|