Öz: Giriş: Yıllardan beri inşaat projelerinin; inşaat alanlarındaki kazalar, güvenilmez çizelgeler ve maliyetler, yetersiz kalite ve planlama hataları, plan ve işbirliği eksikliği gibi birçok zorluk ve engelle karşı karşıya olduğu görülmektedir. Teknolojinin gelmiş olduğu noktada bu sorunların aşılabilmesi için çeşitli çözümler üretilmiş ve bu çözümler halen de başarıyla uygulanmaktadır. İnşaat sektöründe, özellikle büyük projelerde hala bu sorunların yaşanması kabul edilemez bir durumdur. Bu çalışmada, bahsi geçen sorunların çözülebilmesi için uygulanan Yapı Bilgi Modellemesi (YBM) yaklaşımını inceledik. YBM inşaat endüstrisinde önemli üretkenlik artışına olanak sağlayan ve yapıların planlama ve inşa etme süreçlerini dijital olarak destekleyen, 1970’lerde ortaya çıkmış bir teknolojidir. BIM, bilişim sektöründeki yeni gelişmeler nedeniyle son on yılda hızla önem kazanıp sadece bir yazılım olarak da kalmamış, bir inşaat projesinin veya operasyonunun planlama ve geliştirmesinde yer alan dijital bilgilerin kapsamlı işlenme çalışması olarak yer almıştır. Bu metodolojik yaklaşım yalnızca inşaatı öngörülen yapının tüm bileşenlerinin geometrik verilerine değil, aynı zamanda inşaat için gerekli zaman çizelgeleri, maliyet tahminleri, enerji temini, aydınlatma, yangından koruma ve tesis yöntemiyle ilgili verilerin üç boyutlu modellerine de dayanır. Vurgulanan bu unsurların gerçek bir konut-avm karma projesi üzerinde YBM uygulamaları ile nasıl gerçekleştirildiği çeşitli detay ve görseller ile izah edilerek yöntemin getirdiği avantajlar tartışılacaktır. Amaç: Bu araştırma YBM yönteminin gerçek, büyük ve yüksek maliyetli bir inşaat projesi üzerinde nasıl uygulandığı ve beraberinde getirdiği avantajların tartışılması için yapılmıştır. Kapsam: Yapılan bu araştırmanın uygulama bölümünü gerçek bir konut-avm projesi oluşturmaktadır. Böylece YBM ve beraberinde getirdiği avantajlar daha iyi açıklanabilecek, vurgulanan hususlar gerçek bir uygulama üzerinde gösterilebilecektir. Sınırlıklar: YBM uygulaması için kullanılacak konut-avm projesi halen devam eden bir proje olduğundan uygulamada ele alınan hususlar projenin gelmiş olduğu nokta ile sınırlı olacaktır. Yöntem: Ele alınan proje, yazarlardan ilkinin çalıştığı şirkete ait devam etmekte olan konut-avm projesidir. Şirket YBM yaklaşımlarını kendi bünyesinde hayata geçirerek yapımı devam eden bütün projelerinde uygulamaya koymuştur. YBM için Auto Desk Revit yazılımı tercih edilmektedir. Bulgular: Ele alınan konut-avm projesindeki bilgi akışı kullanılan YBM yazılımından alınan görsellerle sunulmuştur. Yazılım üzerinden sağlanan bilgi akışının projenin farklı unsurlarını nasıl bir araya getirerek sağlıklı bir işleyiş sağladığı da çalışmada ortaya konmaktadır. Bu bilgileri değerlendirecek çalışanlarla, sahada çalışan personel için gerekli bilgi altyapısı da değerlendirilerek sağlıklı bir işleyişin nasıl sağlanabileceği yine bu çalışmada değerlendirilmiştir. Sonuç: Çalışma sonunda, YBM yönteminin uygulamada önemli faydaları olduğu tespit edilmiştir. Kullanılan yazılımdan elde edilen görsellerle desteklenen bilgilerle vurgulanmak istenen hususlar izah edilmiştir. Ele alınan konut-avm projesinde proje takip raporları, kullanılacak malzeme miktarlarının net olarak belirlenmesini sağlayan raporların YBM yazılımı üzerinden günlük aktarımları, ihtiyaç duyulan adam/saat bilgisinin anında elde edilmesini sağlamıştır. Bu durum malzeme siparişlerinin zamanında verilmesini de mümkün kılmış, projelerde sıklıkla gecikmeye neden olan bu unsur ele alınan konut-avm projesinde bertaraf edilmiştir. Proje maliyetleri ise aşama aşama düzenli olarak takip edilebilmekte ve böylece başlangıçta öngörülen maliyetlerin aşılıp aşılmayacağı proje devam ederken tespit edilebilmektedir. Ancak, YBM yönteminin bu şekilde uygulanması başlangıçta projenin farklı fazları ile yoğun bir veri aktarımı ve bunu yapabilecek konu hakkında yeterli bilgi altyapısı olan personel ihtiyacını da beraberinde getirmektedir. Yöntemin başarılı uygulamaları sektörde büyümekte olan firmalar açısından da önemli bir unsur olarak görünmektedir. Örnek projeyi üstlenen firma bu zorunluluğu zamanında fark ederek sektördeki yerini koruyabilmek için zaman kaybetmeksizin YBM tekniklerini mevcut projelerinde zaman kaybetmeksizin uygulamaya koymaya başlamıştır. İnşaat sektörünün ülkemizde gelmiş olduğu noktada YBM artık büyük projelerin vazgeçilmez bir unsuru olarak değerlendirilebilir.
Anahtar Kelimeler: YBM, BİM, Yapı Bilgi Modelleme, Yapım Yönetimi
|
