Enerji başta olmak üzere çevresel sorunların her geçen gün hızla arttığı günümüzde, kaynakları sonraki nesillere en az zararla ulaştırmayı, başka bir deyişle, onların da insan haklarını korumayı hedef edinen mimarlık anlayışı önemli bir yer kazanmıştır. Bu anlayış içerisinde, mimarlığın amaçlarını daha iyi bir şekilde yerine getirmek hedeflenmekte ve bunun için belli yaklaşımlardan faydalanılmaktadır. Mimari tasarımlarda karşılaşılan, enerji yükünü azaltmak, enerjiyi verimli kullanmak, karbon emisyonunu düşürmek gibi problemlerde, doğanın sağlamış olduğu çözümlere başvurulmaktadır. Doğaya yönelim olarak isimlendirilen bu yaklaşımlardan biri ve hatta belki de en eskisi, Antik Yunanca bios (yaşam) ile mimesis (taklit) kelimelerinden türetilen ve yaygın anlayışa göre "doğanın taklit edilmesi" şeklinde ifade edilen biyomimikridir.
Doğa hangi şekilde olursa olsun taklit edilmelidir demek, biyomimikrinin özüne uyan bir düşünce değildir. Böyle ele alındığı takdirde, biyomimikri de postmodernizmin pençeleri arasına düşen ve moda haline gelen bir akım olmakla kalacaktır. Bu kapsamda; biyomimikrinin mimarlık alanına uygulanabilirliği, doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki yaklaşım ile açıklanmakta ve uygulamanın ne şekilde gerçekleştirildiği üç taklit seviyesi (organizma, davranış, ekosistem) ile ilişkilendirilerek belirlenmektedir. Bildiri kapsamında; biyomimikri kavramı açıklanmakta ve biyomimetik bina örnekleri sözü edilen yaklaşımlar ve taklit seviyeleri esas alınarak incelenmektedir. Sonuç olarak, farklı yaklaşımların ve taklit seviyelerinin sağladığı faydalar belirlenerek, biyomimikrinin mimarlıkta karşılaşılan problemleri gidermede oynadığı rol ortaya koyulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: biyomimikri, biyomimesis, biyomimetik mimarlık, doğa, taklit, esin
|
