Cam Elyaf Takviyeli Polimer (CETP) kompozit malzemeler, düşük özgül ağırlığa karşı yüksek mukavemetleri ile birlikte uygun özelliklerde farklı şekillerde üretilebildikleri için, özellikle uzay ve havacılık endüstrisinde ve birçok sektörde giderek daha fazla kullanılmaktadır. Delme işlemi, parçaların montajı (perçinli, cıvatalı) sırasında tüm işleme operasyonlarının %40'ını oluşturmaktadır. Diğer katmanlı kompozit malzemelerde olduğu gibi; heterojen olmaları ve termal duyarlılık nedeniyle uygun koşullar sağlanmış olsa bile; CETP kompozit malzemelerin delme, kesme, frezeleme, taşlama gibi geleneksel işlemlerle zarar görmeden işlenmesi çok zordur. Bu çalışmada, geleneksel olmayan işleme yöntemlerinden biri olan aşındırıcı su jeti (ASJ) ile işleme yöntemi kullanılmıştır. Delme deneyleri, üç-eksen CNC kontrol sistemli ASJ tezgâhı ile yapılmıştır. Tezgâh işleme parametreleri olarak 3600, 4300, 4800 ve 5300 bar’lık su basıncı; 1, 2, 3 ve 4 mm’lik nozul yaklaşma mesafesi; 750, 1500, 2000 ve 3000 mm/dak nozul ilerleme oranı; 8, 10, 12 ve 14 mm’lik delik çapları seçilmiştir. Bu çalışmada kullanılan CETP kompozit malzeme [0º/45º/90º/-45º] fiber oryantasyon açısında ve vakum torbalama yöntemi ile üretilmiştir. CETP kompozit malzeme, ASJ ile farklı işleme parametreleri altında delinmiş ve ortalama yüzey pürüzlülüğü analiz edilmiştir. Tasarım ve analiz yöntemi olarak Taguchi yöntemi kullanılmıştır. Delme deneylerinde işleme parametrelerinin etkileri, Taguchi L16 orthogonal dizinine göre araştırılmış ve elde edilen veriler Minitab 17 yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Deney sonuçlarının değerlendirilmesinde sinyal/gürültü (S/N) oranı esas alınmıştır. Optimum işleme şartları, “daha küçük-daha iyidir” yaklaşımına göre ortalama yüzey pürüzlülüğü için S/N oranı hesaplanarak tespit edilmiştir. En etkili işleme parametreleri, varyans analizi (ANOVA) kullanılarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Cam elyaf takviyeli polimer kompozit malzeme (CETP), Aşındırıcılı su jeti (ASJ), Yüzey pürüzlülüğü, Taguchi metodu
|
