Çelik ankrajlı kompozit kirişler, yapısal çelik profillerle betonarme döşeme arasındaki aderansın çelik ankrajlarla sağlandığı kompozit yapı elemanlarıdır. Kompozit kirişlerin eğilme momenti dayanımı, betonarme döşemedeki basınç dayanımının ne kadarının ankrajlarla çelik profile aktarıldığına bağlıdır. Yeterli sayıda ankraj kullanıldığında, yüksek dayanımlı tam etkileşimli kompozit kirişler elde edilebilirken, ankraj sayısı azaltılarak nispeten daha düşük dayanımlı ancak daha ekonomik kısmi etkileşimli kompozit kirişler tasarlanabilmektedir. Ülkemizde, çelik kirişlerin tasarımında kompozit etkinin çoğu zaman ihmal edildiği bilinmektedir. Bunun belki de en önemli nedeni, üç yıl öncesine kadar kompozit tasarım ilkelerinin yürürlükteki çelik tasarım dokümanında tanımlanmamış olmasıdır. Çelik ankrajlı kompozit kirişlerin tasarım ilkeleri, 2016 yılında yürürlüğe giren Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esasları Dair Yönetmelik’te (ÇYTHYEY) Bölüm 12’de tanımlanmıştır. Yeni yönetmelikle birlikte, kompozit tasarımın ülkemizde de yaygınlaşması beklenmektedir. Çalışmamızın temel amacı, I-enkesitli kompozit kirişlerin, döşeme ile kiriş arasında oluşan etkileşim miktarına bağlı olarak değişen ve kiriş geometrisine göre belirlenen 7 farklı plastik tarafsız eksen konumu için, ÇYTHYEY’de tanımlanan tasarım esasları ile Yük ve Dayanım Katsayılarına Göre Tasarım (YDKT) yöntemini kullanarak, tasarım eğilme momenti dayanımlarının hesabı için pratik tasarım denklemleri çıkartarak ülkemizde yaygın şekilde kullanılan I-enkesitli hadde profilli kompozit kirişler için tasarım tabloları oluşturmaktır. Makalede, bu şekilde elde edilen tablolardan bir örnek sunularak, tabloların tasarımda nasıl kullanılabileceği gösterilmiştir. Ayrıca, HE800B profili için elde edilen edilen dayanımlar, ülkemizde çelik yapı tasarımda yaygın olarak kullanılan ETABS programından elde edilen sonuçlarla karşılaştırılarak doğrulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Çelik ankraj, Çelik Yapıların Tasarım Hesap ve Yapım Esasları Dair Yönetmelik (ÇYTHYEY), Kısmi etkileşim, Kompozit kiriş, Tasarım eğilme momenti dayanımı, Yük ve Dayanım Katsayılarına Göre Tasarım (YD
|
