Üzerinde çalışılacak konu demiryolu ulaşımında kullanılan elektrifikasyon sisteminin yaymış olduğu manyetik alanın çalışan ve durakta bekleyen yolcu üzerindeki etkisinin araştırılması hedeflemiştir.
Seçilen konu demiryolu, demiryolunu besleyen elektrifikasyon sistemi, elektrifikasyon sistemi modellenerek insan üzerindeki etkisini incelemektedir. Ülkemiz jeopolitik konumu gereği ulaşım açısından çok önemli bir noktadadır. Gelişen teknoloji ile elektrik enerjisi demiryolu ulaşımında da kullanılmaktadır. Fakat teknolojideki bu değişimlerin insan hayatına etkileri hakkında gerekli araştırmalar yeterli değildir. Bu nedenle demiryolu enerji beslemesinde kullanılan elektrifikasyon sisteminin yaydığı manyetik alanın insan üzerindeki etkisi araştırılmak istenmiştir. Literatürdeki kaynaklara bakıldığında demiryolu elektrifikasyonu üzerine yapılan akademik çalışmalar daha çok sistemin yapısı ya da beslemesi üzerinedir. Birçok demiryolu ulaşımını kullanan ve bu ulaşım sektöründe çalışan insan olduğu göz önünde bulundurulursa demiryolu elektrifikasyon sisteminin yaydığı manyetik alanın araştırılması ve literatürde buna benzer çalışmanın olmayışı bu konuyu özgün kılmaktadır.
Bu konu üzerinde yapılacak çalışmada, demiryolu elektrifikasyon sistemi araştırılıp, sistemde kullanılan iletkenler ve sistem yapısı modellenip sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak yaydığı manyetik alanın hesabı yapılacaktır.
Araştırma konusu olan demiryolu elektrifikasyon sistemi, insan üzerinde etkisi olacağı tahmin edildiği için seçilmiştir. Bu çalışmada demiryolunun tarihi, demiryolunun ülkemizdeki geçmişten günümüze durumu, demiryolu elektrifikasyon sisteminin tarihi, raylı sistemlerin elektriklenmesinde kullanılan yöntemler, elektrifikasyon hattının nasıl beslendiği ve çeşitleri, demiryolu elektrifikasyonunda kullanılan katener sistemi ve bu sistemdeki iletkenlerin görevleri, teknik özellikleri, boyutları ve sonlu elemanlar yöntemi ile elektrifikasyon sisteminin oluşturmuş olduğu manyetik alan hesaplanıp insan modeline etkisi incelenecektir.
Elde edilecek değerler literatürdeki kaynaklara bakılarak değerlendirilecektir. Bu çalışmaların raylı sistemler elektrifikasyonunun oluşturmuş olduğu manyetik alan ve insan üzerine etkisi konusunda yapılacak olan bilimsel çalışmalara katkı sağlamasını umuyorum.
Anahtar Kelimeler: Demiryolu, elektrifikasyon sistemleri, katener sistemi, manyetik akı, sonlu elemanlar yöntemi
|
