Deprem sonrası hasar gören bölgelerin süratle tespit edilmesi, arama kurtarma ekiplerinin etkili kullanılması ve can kaybının en aza indirilebilmesi açısından hayati öneme sahiptir. Kapanmış yolların tespit edilmesi ile yangın ve gaz kaçakları gibi durumlar, süratli hasar tespitinin diğer önemli nedenlerindendir. Bu araştırmanın amacı karar vericilerin arama kurtarma ekiplerini etkili kullanabilmesi ve can kaybının en aza indirilebilmesi maksadıyla dronlarla bir hasar tespit yöntemi geliştirmektir. Bu konuda uydu ya da hava fotoğraflarının çeşitli yöntemlerle analizi, sismik verilerin analizi ya da binalara yerleştirilen GPS verilerinin analizi gibi çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu tarz çalışmaların yanı sıra literatürde dronlarla hasar tespiti yapan çalışmalar da bulunmaktadır. Bu araştırmanın literatürdeki dron kullanarak hasar tespiti yapan diğer çalışmalardan farklarının birincisi, bölgelerin karelere bölünmesi ve arama kurtarma çalışmalarındaki zaman kaybını en aza indirebilmek maksadıyla bu karelere, hasar görme olasılığı olan bina sayısı ile kapsadığı hastane, okul ve itfaiye sayılarına göre farklı önem puanı verilmesidir. İkincisi, depoların daha önceden belirlenmiş aday depolar arasından amaç fonksiyonuna göre belirlenmesi ve dronların tur sonunda kalkış yaptıkları depolara inme zorunluluğu olmaksızın en uygun aktif depoya inebilmesidir. Son olarak, dronların kareler üzerinde ihtiyaç duydukları sürenin belirsiz olmasıdır. Belirtilen model için bir tamsayılı karışık doğrusal programlama matematiksel modeli önerilmiştir. Geliştirilen bu model gerçek hayat verileri ile test edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Deprem Sonrası Hasar Tespiti, Yerleştirme ve Rotalama, Karışık Tamsayılı Doğrusal Programlama
|