Depremde hasar gören bölgelerin süratle tespit edilmesi, arama kurtarma ekiplerinin etkili kullanılması ve can kaybının en aza indirilebilmesi açısından çok önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Dronlar ile deprem sonrası hasarı en kısa sürede tespit ederek karar vericilerin arama kurtarma ekiplerini etkin ve verimli bir şekilde görevlendirebilmelerini sağlamaktır. Bu konu ile alakalı olarak uydu ya da hava fotoğraflarının çeşitli yöntemlerle analizi, sismik verilerin analizi ya da binalara yerleştirilen GPS verilerinin analizi gibi çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu tarz çalışmaların yanı sıra literatürde dronlarla hasar tespiti yapan çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmanın literatürdeki dron kullanarak hasar tespiti yapan diğer çalışmalardan farklarının birincisi, bölgelerin eşit boyutlarda karelere bölünerek zaman kaybını en aza indirebilmek maksadıyla karelere hasar görme olasılığı olan bina sayısı ile kapsadığı hastane, okul ve itfaiye sayılarına göre farklı önem puanı verilmesi. İkincisi, depoların daha önceden belirlenmiş aday depolar arasından belirlenmesi ve dronların kalkış yaptıkları depolara inme zorunluluğunun bulunmaması. Üçüncüsü, dronların kareler üzerinde ihtiyaç duydukları sürenin belirsiz olması ve normal dağılıma göre belirlenmesi. Son olarak, kesin çözüm yöntemine alternatif olarak Karınca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemlerinin geliştirilmesidir. Sonuçlara incelendiğinde; kesin çözüm yönteminin sadece çok küçük boyutlu örneklemlerde en iyi sonuca ulaşabildiği ancak bu boyutlarda tüm Karınca Kolonisi Optimizasyonlarının da aynı sonuçları çok daha kısa CPU süresi içerisinde bulabildiği görülmüştür. Ayrıca geliştirilen tüm Karınca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemleri de daha büyük boyutlu örneklemlerde iyi sonuçlar bulabilmektedir. Karınca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemleri ile kesin çözüm yöntemi CPU süresi ve çözüm kalitesine göre karşılaştırılmaktadır. Bu araştırma İstanbul ilçeleri için geliştirilmiş olsa da, kolay uyarlanabilir olması ve esnekliği sayesinde dünyadaki diğer karar vericiler tarafından kendi ilçelerine uyarlanarak rahatlıkla kullanılabileceği değerlendirilmektedir. Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir. Proje Numarası: FYL-2021-4222.
Anahtar Kelimeler: Deprem Sonrası Hasar Tespiti, Yerleştirme ve Rotalama, Karınca Kolonisi Optimizasyonu, Karışık Tamsayılı Doğrusal Programlama, Dronlar
|
