Emayeleme makinelerinin ülkemizde üretilebilmesi amacı ile makine otomasyon ve SCADA sistemi dizayn edilmiş ve gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda dikey tip bir emayeleme makinesi incelendiğinde gerçekleştirilen başlıca prosesler; tel çekme, tavlama, emaye uygulama, ısıl kürleşme ve sarım prosesleridir. Proje kapsamında özellikle tavlama ve kürleşme için gerekli olan ısıl işlemler için sıcaklık kontrolü, sarım prosesi için hız ve tork kontrolü ve üretim sırasında oluşabilecek hataları yakalamak için gerekli kontrol sistemleri dizayn edilmiştir. Kontrol sisteminin geliştirilebilir ve uygulanabilirliğinin geniş olması açısından Ethernet tabanlı haberleşemeye uygun PLC’ler ve hız kontrol cihazları kullanılmıştır. Tavlama ve kürleşme fırınında sıcaklık kontrolü için elektrik enerjisi ısıya dönüştürülmektedir. Bu kapsamda solid state rölelere PI tip denetçi ile anahtarlama yaparak sıcaklık sabit tutulmaya çalışılmıştır. Sıcaklığın yanı sıra kürleşmeyi etkileyen en önemli unsurlardan birisi de fırın içerisindeki hava hızlarıdır. Proje kapsamında sirkülasyon, egzoz ve hava giriş fanı olmak üzere üç adet fan ile fırın hava hızının kontrol edilmesi sağlanmıştır. Sarım prosesi sırasında oluşabilecek gerginlikler telin mekanik özelliklerine etki edeceğinden dolayı gerginliğin kontrol edilmesi son derece önemlidir. Gerginlik kontrolü için sarıcı motorunda tork kontrolü yapılmıştır. Bu sayede telin üzerinde oluşan gerginlik sabit tutulmaya çalışılmıştır. Üretilen ürüne uygun olarak girilmesi gereken gerginliğin SCADA sistemi üzerinden ayarlanabilir olması sağlanmıştır. Ayrıca sarımın makara üzerinde eş yayılımının olması için adım sayısına uygun travers hızlarının hesaplanması otomasyon sistemi tarafından gerçekleştirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Emayeli Bakır Tel Üretimi, Sıcaklık Kontrolü, Sarım Prosesi, Gerginlik Kontrolü
|