Hidrolik sistemlerde kullanılan hidrolik blok; yağın hızını, yönünü ve debisini kontrol etmeye yarayan bir ekipmandır. Sistemin devre şeması ve çalışma şartlarına göre içyapısı tasarlanır. Hidrolik bloklar üç boyutlu olarak tasarımı yapıldıktan sonra CNC tezgâhlarında imalatları yapılmaktadır. Blok yüzeyleri üzerine oturma yüzeyli valfler veya blok içinde açılmış özel kademeli yuvalara vidalanan kartriç kontrol valfleri monte edilir. Hidrolik blokların imalatında genellikle dökme demir malzemeler kullanılmaktadır. Hidrolik blokların talaşlı imalatı sırasında kartriç valf yuvalarının imalatı için piyasada standard olarak bulunamayan özel tasarlanmış rayba-senker ile blok içindeki birbirine bağlanan deliklerin imalatı için değişik ebat, kalite ve teknolojide delik delme ve diş açma takımları kullanılır. Kademeli özel yuvaların işlenmesinde güncel olarak kaba işleme için kademeli senker, hassas işleme için kademeli raybalar kullanılmaktadır. Blok imalatı sırasında karşılaşılan en ufak bir hata, blok malzemesinin ve işçiliğin boşa harcanması demektir. Hidrolik blokların tasarımını ve imalatını yapan işletmeler için hidrolik blokların istenilen kalitede ve sürede imal edilmesi en önemli kriterdir. Bu durumda hidrolik blokların imalatında kullanılan malzeme, kesici takımlar, tezgah, soğutma sıvısı ve işleme parametreleri önemli olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sfero dökme demir malzemeden imalatı yapılan hidrolik blokların talaşlı imalatında özel takım dizaynı ile malzemenin işlenebilirlik performansının iyileştirilmesi ve üretim süresinin azaltılmasını sağlamaktır. Bu çalışma kapsamında, bir hidrolik sistemde kullanılacak olan bir blokta bulunan belli tipteki kademeli valf yuvaları için karbür malzemeden yuva takımı ile takma uçlu senker ve rayba takımlarının farklı tasarımları yapılmış olup, uygun parametreler belirlenmiş, takımların imalatları yaptırılarak sfero dökme demir malzemeden yapılan bloktaki yuvaların talaşlı imalat denemeleri yapılarak alınan verilerin karşılaştırılmalı analizleri yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hidrolik blok, Dökme demir, Talaşlı imalat, Kesici takım, İşlenebilirlik.
|
