Öz:Giriş: Turizm yatırımları ve gelişimi kapsamında giderek artan bir öneme sahip olan turizm tesisleri, turizmin gelişimini destekleyen önemli unsurlar olarak dikkati çekmektedir. Son yıllarda yoğun turizm talebiyle karşı karşıya kalan ve kendilerine özgü iklim özelliklerine sahip olan dağlar; temiz havası, sakin mekanları ile insanlara sağlıklı bir ortam sunarlar. Ayrıca dağ ekosistemleri; dağcılık, doğa yürüyüşü, yamaç paraşütü, trekking v.b. gibi etkinlikler açısından da önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Kazdağları, tarihi, bitki örtüsü ve hayvan varlığı, sahip olduğu bol oksijen oranı ve temiz soğuk su kaynaklarının yanı sıra, rekreasyon alanları ve temiz havasıyla Türkiye’nin ve dünyanın önemli dağ ekosistemleri arasında yer almaktadır. Bu oksijen bolluğuyla Kazdağları, yörenin doğa, dağ ve sağlık turizmi potansiyelini büyük ölçekte artırmaktadır. Bu zenginliği başka türlü hiçbir şekilde –modern teknolojiyle dahi- sağlamak mümkün değildir. Sadece bu nedenle bile Kazdağları’nın kıymeti iyi bilinmelidir. Kazdağları’na gelen ziyaretçilerin birincil amacı olan çevredeki doğal ve kültürel zenginlikleri keşfetmenin yanı sıra konaklama da bu amaca eklendiği için son yıllarda bu amaca hizmet eden işletmelerin sayısı giderek artmaktadır. Çevreye duyarlı bir turizm anlayışını kendilerine ilke edinen bu turizm işletmeleri her ne kadar doğayı koruma yanlısı bir tutum izleseler de oldukça hassas olan bir dağ ekosistemi bünyesinde gelişimlerini sürdürdükleri unutulmamalıdır. Amaç: Bu çalışmada; Kazdağları’ndaki mevcut turizm tesisleri bu bakış açısıyla incelenmiş olup, doğal çevrenin korunmasındaki olumlu katkılarının yanı sıra eksik/yanlış olarak görülen ve mutlaka üzerinde durulması gereken bir takım noktaların altı çizilmiştir. Kapsam: Çalışmanın ana materyalini, Kazdağları eteklerinde son yıllarda işletmeye açılmış olan başlıca turizm tesisleri oluşturmaktadır. Sınırlıklar: Araştırma alanın büyüklüğü ve alandaki turizm tesislerinin sürekli değişkenlik göstermeleri tespit ve gözlem çalışmalarını zorlaştırmaktadır. Yöntem: Çalışma alanında yapılan gözlemler, fotoğraf çekimleri, işletme sahipleri ile beraber yüz yüze görüşmeler, alana ait envanter bilgileri, konuyla ilgili çeşitli literatürlerde yardımcı materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmanın yöntemini, konuyla ilgili olarak toplanan literatürlerin taranması, alanda bulunan başlıca turizm tesislerinin çalışma amacına yönelik olarak incelenmesi, incelemeler sonucunda elde edilen bulguların değerlendirilmesi ve sonuca ilişkin önerileri kapsayan analiz ve sentez çalışmaları oluşturmaktadır. Bulgular: Kazdağları, temiz ve bol oksijen içeren havası, zengin mitolojik ve kültürel geçmişi, doğal bitki örtüsü ve coğrafi oluşumlarıyla buraya konaklamak için gelen her insanın çeşitli beklentilerine cevap verebilecek durumdadır. Doğal ve kültürel potansiyelin son derece yoğun olduğu bu bölgenin turizmciler tarafından işletmeye açılıp değerlendirilmek istenmesi kaçınılmaz bir sonuçtur. Kazdağları yöresinde bulunan ve her geçen gün artmakta olan turizm tesislerinin son yıllarda büyük bir artış göstermesi de bu düşünceyi kesinlikle doğrulamaktadır. Son yıllarda özellikle Kazdağları eteklerinin hem Çanakkale ili hem de Balıkesir ili sınırları içinde kalan kısımlarında birbiri ardına açılan turizm işletmeleri farklı bir turizm anlayışına sahip olmaları bakımından ön plana çıkmaktadır. Genel olarak doğal ve kültürel yapıya son derece uyumlu olan mimari yapıları ile dikkati çeken bu tesisler son derece hassas bir ekosistem bünyesinde varlıklarını sürdürmektedirler ve bu yüzden fiziksel planlamaları, çevre düzenlemeleri, mimari yapıları, hangi aktivitelerin yapılmasına olanak verdikleri ve “ekoturizm” kavramına yaklaşımları oldukça önemlidir. Sonuç: Kazdağları’nda yer alan konaklama tesisleri gerek fiziksel planlamaları, mimari yapıları ve çevresel düzenlemeleri gerekse yapılmasına katkı sağladıkları aktiviteler açısından doğal çevreye uyumlu ve onu korumaya yönelik bir anlayış içerisinde oldukları gözlemlenmektedir. Hem işletme sahiplerinin hem de buralarda konaklayan ziyaretçilerin doğal çevre üzerindeki bilinçli yaklaşımları doğal çevrenin korunup geliştirilmesi adına oldukça sevindiricidir. Turistik tesislerde fiziksel planlama ilkeleri çerçevesinde mevcut turizm tesisleri irdelendiğinde şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır; gerek imar izinleri gerekse yerleşimleri bakımından tesislerin kurulması aşamasında herhangi bir problem bulunmadığı gözlenmiştir. Genel olarak tesislerin mimari özellikleriyle çevreye uyumlu oldukları görülmüştür. Çoğu tesisin yapımında çevreye uyumlu bir malzeme olan doğal taşın kullanılmış olması dikkati çekmektedir. Mimari detayların yanı sıra peyzaj düzenlemeleriyle de çevreye uyumlu bir profil ortaya koymaktadırlar. Tesisler ziyaretçilerin tatmin olması açısından üst düzeydedir. Burada tatmin olma düzeyi, tesisin konforu ve sağladığı olanaklara bağlı olmasından çok insanların şehirden uzak, doğayla baş başa bir tatil geçirme isteği ile ilişkilidir. Kazdağları eteklerinde 1990 yılından bu yana giderek gelişen ve yaygınlaşan “alternatif turizm” anlayışını temel alan ve fiziksel yapılanmasını bu temel üzerinde oluşturan birçok turizm tesisi işletmeye açılmıştır. Bu anlayış temelde doğal ve kültürel çevreyi koruma ve tanıtımına yardımcı olma amacına yöneliktir. Fakat bu işletmeler genel davranış ve tutum itibariyle doğayı koruma yanlısı olsalar da oldukça hassas bir ekosistem olan Kazdağları’nda gelişimlerini sürdürmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alternatif Turizm, Ekolojik Turizm, Kazdağları, Turizm Tesisleri
|
