Nüfus ve kentleşmedeki artış sebebiyle enerji tüketimi hızlı bir şekilde artış göstermektedir. Binalar, küresel olarak tüketilen toplam enerjide önemli bir paya sahiptir. Bu nedenle çevre üzerinde de derin bir etkiye sahiptirler. Enerji, bina yaşam döngüsünün her aşamasında kullanılmaktadır (yer seçimi, mimari tasarım, yapısal sistemler ve malzeme seçimi, bina yapımı, kullanımı ve bakımı, yıkım, yeniden kullanım geri kazanımı ve atık bertarafı). Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) verilerine göre binalar dünya enerjisinin %40'ının yıllık tüketiminden sorumludur. Binalarda enerji tüketimi ve çevre üzerindeki olası olumsuz etkileri konusunda artan bir endişe bulunmakta ve bunlar, dünya genelinde bina yapım ve yönetiminde ele alınması gereken konulardır. Enerji etkin bina; tasarım sürecinde gerekli tedbirlerin alınmasıyla enerji ihtiyacı olabildiğince düşürülen, ihtiyacı olan enerji miktarının tamamını ya da bir kısmını yenilenebilir alternatif enerji kaynaklarının kullanımıyla elde eden/edebilecek, elde ettiği enerjiyi yüksek verimle kullanan ve bu sayede düşük seviyede emisyon gerçekleştiren yapı şeklinde tanımlanabilir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı enerji etkin binalarla ilgili kavramlar olan; sıfır enerjili/karbonlu bina, düşük enerjili bina, pasif ev, yeşil bina ve artı enerjili bina kavramlarını Türkiye’den örnek yapılar üzerinden tanımlamak ve analiz etmektedir. Bahsi geçen enerji etkin kavramlar tanımlandıktan sonra, sıfır enerji-sıfır karbon binaların (zero-energy-zero carbon), pasif evlerin (passivhous- passive house) ve yeşil binaların (green buildings) temel ilkeleri, sertifikalandırma tipleri ve puanlama yöntemleri detaylı olarak ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Enerji etkin binalar, Enerji verimliliği, Karbon emisyonu, Yenilenebilir enerji
|
