Bu çalışmada, erimiş haldeki bakır, alüminyum, kurşun, çinko vb. gibi demir dışı metallerin sürekli dökümü için bir döküm makinası tasarlanmıştır. Döküm makinası, döküm tekerleği, eriyik metalin hareket ettiği kalıp, soğutma sistemi, paslanmaz çelik bant ve tandiş gibi ana elemanlardan oluşmaktadır.
Paslanmaz çelik bandın kalıbı örtmeye başladığı noktada yani aşağı doğru hareketinde erimiş metal, tandiş vasıtasıyla kalıb içine dökülür. Bandın döküm çarkı etrafına sarılı kaldığı hareket sırasında yeterli soğumadan sonra, bandın döküm tekerini terk ettiği konumda, yani çelik bandın yukarı doğru hareketinde katılaşmış halde döküm tekerleğini terk eder. Ve bu katı hal bara olarak adlandırılır. Döküm tekerleğini terk eden bara bir dizi haddeden geçirilerek istenilen çapa düşürülür ve filmaşin elde edilir.
Döküm tekerleğinin çevresi boyunca kalıp içinde hareket eden eriyik metalin döküm tekerleğinin iç ve dış tarafından homojen olarak soğutulması ürün kalitesi açısından çok önem arz etmektedir. Döküm tekerleğinin hareketi boyunca döküm çubuğunun sıcaklık değişimi dikkate alınarak gerekli soğutmanın yapılması gerekmektedir. Ayrıca, döküm çubuğundaki sıcaklık değişimine göre gerekli bölgesel soğutma yapılarak, sıcaklık farkından dolayı malzeme içinde oluşabilecek iç gerilmeler, çatlaklar, büzülmeler ve hava boşluklarının ortadan kaldırılması gerekmektedir. Nozul dizilişleri ile yapılan akış kontollü bölgesel soğutma, sıcak şekllendirmede haddeleme sonucu elde edilen filmaşin kalitesini arttıracaktır. Bununla birlikte, filmaşin kalitesinin arttrılması ile soğuk tel çekme işleminde daha düşük çaplara inceltmede sıkça rastlanan tel kopmaların önüne geçilecektir.
Anahtar Kelimeler: Filmaşin, Döküm Makinası, Soğutma Sistemi
|
