Pasivasyon işleminde çinko fosfat ve demir fosfat banyoları sonrasında kaplama üzerinde meydana gelen su kaynaklı iyonik yapılar temizlenmektedir. Fosfat kaplama sonrası uygulanan pasivasyon işleminin kendi başına metali paslanmaya karşı koruma özelliği yoktur. Boya öncesi pasivasyon işleminin boya yapışma kabiliyetini ve korozyon dayanımını arttırdığı literatürde belirtilmektedir. Bu çalışmada ucuz ve kolay bulunan farklı konsantrasyonlarda organik ve inorganik asitler kullanılarak pasivasyonu yapılan numunelere toz boya kaplaması yapılarak pasivasyon kimyasallarının ve uygulama şartlarının boya yapışma kabiliyetine etkisi incelenmiştir. Yapılan bu çalışmada, 100x75mm ebatlarında galvaniz sac plakası üzerine çinko fosfat yüzey kaplama, kimyasal pasivasyon ve elektrostatik toz boya kaplama işlemi yapılmıştır. Galvaniz sac plakalarına çinko fosfat yüzey kaplama işlemi sırasıyla ön yağlama, yağlama, durulama, aktivasyon, çinko fosfat ve saf su ile muamele edilerek tamamlanmıştır. Kimyasal pasivasyon işlemi için asetik asidin, formik asidin ve nitrik asidin farklı konsantrasyonlarında (kütle/hacimce %1, 3 ve 5), farklı sürelerde (20, 40 ve 60 saniye) daldırma yöntemiyle uygulaması gerçekleştirilmiştir. Pasive edilen plakalar 30 saniye boyunca saf su ile durulanmıştır. 105oC’ de 1 saat kurutulan numunelere toz boya kaplama yapılmıştır ve 200oC’ de 10 dakika boyunca kürlenmiştir. Kimyasal yöntemle pasive edilmiş elektrostatik toz boya kaplı plakaların metal yüzeyi ve toz boya arasındaki adezyon etkinliğinin incelenebilmesi için cross-cut, tuzlu su banyosu, sıcak su banyosu, darbe, silindirik bükme ve cupping testleri uygulanmıştır. Yapılan testler neticesinde formik asit ve nitrik asit ile pasive edilmiş plakalarda daha homojen toz boya kaplandığı ve toz boyanın metal yüzeyine bağlanmasının etkin şekilde arttığı görülmüştür. Asetik asit ile pasive edilmiş plakalar üzerinde toz boyanın metal yüzeyine bağlanma etkinliğinin zayıf olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Cross-cut, Kaplama, Pasivasyon, Toz boya
|