Seramik yer karoları seramik kaplama malzemeleri grubunda değerlendirilmektedir. Seramik yer karoları yüksek sıcaklıkta sinterlenen karo ve TS-EN 14411: 2016 Grup BIb standardına göre su emme değeri 0.5% < Eb ≤ 3% arasında tanımlanmaktadır. Su emme oranı % 3’ün altında olması yer karolarını bütün iç mekânların duvar ve zeminlerinde; ayrıca kapatılmış balkon ve teras vb. mekânların iç ve dış duvarlarında kullanılabilmesini mümkün kılar.
Yer karolarında şekillendirme işleminden sonra sırlama bantlarında ilerlerken çatlama, kırılma gibi problemler ile karşılaşılmaktadır. Bu durum fire miktarında artışa sebep olmaktadır. Karşılaşılan problemin önüne geçilmesi için yer karolarında kuru mukavemetin arttırılmasına yönelik çalışma yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda reçete içeriğine alternatif hammadde araştırılmış ve bentonit hammaddesi dahil edilmiştir. İşletmenin yer karosu kompozisyonu standart olarak alınmıştır. Çalışmada 2 farklı kimyasal içeriğe sahip kalsiyum (Ca-B) ve sodyum (Na-B) bentonit türleri reçete içeriklerinde her biri %1, %2 ve %3 oranında olacak şekilde kullanılmıştır. Öncelikle çalışmaya reteçe kompozisyonları hazırlanarak başlanmıştır. Reçeteler oluşturulurken içeriğindeki kil oranı azaltılarak aynı oranda %1, %2 ve %3 oranında bentonit hammaddesi ilave edilmiştir. Hazırlanan reçetelerin yaş öğütülmesi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra, kuru presleme yöntemiyle farklı içeriğe sahip seramik bünyeler elde edilmiştir. Elde edilen reçetelerin yer karosu rulolu fırında 1190 °C 48 dakika rejimde pişirimi gerçekleştirilmiştir. Bentonit ilaveli her bir reçetenin reoloji özellikleri, küçülme değerleri (%), su emme değeri (%), mukavemet değeri (kg/cm2)ve renk özellikleri incelenmiştir ve standart üretilen yer karosu bünyesi ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar kıyaslandığında TS EN 14411 standardında açıklanan değerlere göre tüm test sonuçlarının uygunluğu saptanmıştır. Hazırlanan tüm reçete kompozisyonlarında reçete içeriğindeki bentonit miktarının artmasına paralel olarak su emme değerlerinde (%) azalma ve kuru, yaş ve pişmiş mukavemet değerlerinde (kg/cm2) artış meydana gelmiştir. Standart yer karosu reçetesi ile kıyaslandığında en iyi sonucu %50 daha fazla kuru mukavemet değerine sahip %3 oranında reçeteye ilave edilmiş Ca-B ilaveli reçete vermiştir. Aynı zamanda su emme değerini de %65 oranın da azalttığı yapılan çalışma sonucunda ölçülmüştür.
Sonuç olarak %3 Ca-B ilaveli yeni yer karosu masse reçetesi elde edilerek kuru mukavemet probleminin önüne geçilmiş ve işletmede karşılaşılan problem giderilmiştir. Ayrıca, kuru mukavemetin arttırılması neticesinde sırlama bantlarında karoların esnekliğinin artması sonucunda fire miktarı azalmış ve karo zaiyatının önüne geçilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Seramik Karo, Yer Karosu, Bentonit, Kuru Mukavemet
|
