Depreme dayanıklı yapı tasarımında en kritik bölgelerden biri kolon-kiriş birleşim bölgesidir. Çelik yapılarda genellikle kolon-kiriş birleşim bölgesi moment aktaran ve moment aktarmayan şeklinde tasarlanmaktadır. Tasarımcı yapının servis ömrü boyunca maruz kalacağı yüklerre göre birleşim bölgesinin moment aktaran veya kesme aktaran şeklinde tasarlanmalıdır. Bu çalışmada; moment aktaran kolon-kiriş birleşim bölgesinde sadece alın levhalı, alın levhalı başlıksız guseli ve alın levhalı başlıklı guseli olarak hazırlanmış üç farklı tasarımın, birleşim bölgesinin davranışına olan etkisi incelenmiştir. Ayrıca üç farklı şekilde hazırlanmış tasarımlarda bulunan kolon ve kiriş en kesitlerindeki değişimin de etkisi irdelenmiştir. Bunun için ABAQUS sonlu eleman programı kullanılarak, farklı kesitler olmak üzeri toplamda altı adet kolon-kiriş birleşim modeli oluşturulmuştur. Sonlu eleman modellemesinde kolon-kiriş birleşim bölgesindeki tüm elemanlar 3D katı olarak modellenmiştir. Modellemede kolon, kiriş, plakalar, bulon ve somunlar birbirinden ayrı olarak modellenmiş ve gerekli temas yüzeyleri tanımlanmıştır. Sonlu eleman modellerin ağ sıklığı için yakınsama çalışması yapılmıştır. Buna göre analiz hızını artırmak ve elde edilecek sonuç dosyalarının çok büyük olmaması için birleşim bölgeleri daha küçük elemanlara ve birleşim bölgesinden uzak olan yerler daha büyük elemanlara bölünmüştür. Birleşim bölgesindeki bulonlara gerekli olan öngerme kuvvetleri verildikten sonra 100mm düşey deplasman altında analiz edilmiştir. Yapılan doğrusal olmayan analizler sonucu elde edilen yük-deplasman eğrileri, Von Mises gerilmeleri ve plastik şekildeğiştirmeleri karşılaştırılarak, guse elemanının birleşim bölgesindeki etkileri belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, moment aktaran birleşimlerde, guse elemanı birleşim performansını artırırken plastik mafsalın da kirişte olmasını sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: ABAQUS, Guseli birleşim, Kolon-kiriş birleşim bölgesi, Moment aktaran birleşim
|