HEA profiller, I profillerle beraber çelik yapılarda en yaygın kullanılan profillerdir. Sanayi yapılarında, fabrika yapılarında, endüstriyel binalarda, depo ve hangar gibi yapılarda ana taşıyıcı konstrüksiyon elemanı olarak kullanılırlar.
Bu çalışmada HEA profillerin belli basınç yüklerinde taşıyabileceği plastik moment kapasiteleri hesaplanmış ve tablolaştırılmıştır. Örnek olarak HEA300 profili ele alınmış ve kesite, alanının belli yüzdelerine eşit basınç yükleri; sırasıyla %10’dan başlayarak ve %10’ar artarak, %90’a kadar ulaşan değerlerde uygulanmıştır. Bu basınç yüklerinde kesitin ne kadar plastik moment taşıyabileceği hesaplanarak tablolar oluşturulmuştur. Plastik moment kapasitelerini hesaplayabilmek için öncelikle plastik tarafsız eksenin yerini bulmak gerekmektedir. Herhangi bir kesite artan basınç yükleri uygulandığında, plastik tarafsız eksenin yeri değişir. Plastik tarafsız eksenin tam olarak nerede olduğu bilinmediği için gövdede, spandrelde ve başlıkta olacağı varsayıldığı her bir durum için ayrı ayrı hesaplamalar yapılmıştır. İlk olarak plastik tarafsız eksenin kesitin ağırlık merkezine olan uzaklığı (yp) için, sonrasında da plastik moment kapasitesi (Mp) için genel denklemler çıkarılmıştır. Bu üç durum için ayrı ayrı hesaplanan yp değerlerinden hangisinin doğru olduğu da plastik tarafsız eksenin gövde sınırları içinde mi, yoksa spandrel veya başlık sınırları içinde mi olduğuna bakılarak belirlenmiştir. Böylelikle plastik tarafsız eksenin gerçek konumu bulunmuştur. Buradan da plastik moment kapasitelerine ulaşılmıştır.
Ardından mühendislerin plastik tasarım yaparlarken kendilerine faydalı olacağı düşünülen, basınç yükleri uygulandığında bu duruma karşılık gelen plastik moment kapasite tabloları oluşturulmuştur.
ANAHTAR KELİMELER: HEA profiller, plastik moment kapasitesi
(*) Kocaeli Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
Anahtar Kelimeler: Hea Profiller, Plastik Moment Kapasitesi, Plastik Tarafsız Eksen
|