Küresel ısınma ve iklim değişikliği içinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli sorunlarından birisidir. 20. yüzyılın ortalarından bu yana etkileri artarak devam eden küresel ısınmanın, ağırlıklı olarak insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı konsantrasyonlarındaki artışa bağlı olduğu ve bu artışın da büyük ölçüde fosil yakıtlar ve arazi kullanımındaki değişikliklerden kaynaklandığı bilim insanları tarafından ifade edilmektedir. Dünya nüfusunun önemli bir bölümünü ve ekonomik aktiviteleri içeren kentler ise bu faaliyetlerin en yoğun olduğu yerler olduğu için iklim değişiminden sorumlu en önemli alanlar olarak nitelendirilmektedir. Kentler bir yandan bünyelerinde gerçekleştirilen faaliyetlerin neden olduğu çevresel yıkım sonucu ortaya çıkan afetlerin ve diğer tehlikelerin sorumlusu iken; bir yandan da söz konusu afetlerin, şok ve streslerinin de en büyük kurbanlarıdır. Kentlerin iklim değişikliğine dirençlilikleri; söz konusu değişikliklere bağlı olarak karşı karşıya kaldıkları sorunlara, tehlikelere, afet ve risklere hazırlıklı olma ile bunlara yanıt verme ve uyum sağlama kapasitesini belirlemektedir.
Bu çalışmada öncelikle iklim değişikliği ve kentler arasındaki çift yönlü etkileşim (hem kentlerin iklim değişikliğine katkıları, hem de iklim değişikliğinin kentler için doğurduğu riskler) özetlenmiş; ardından dirençli kent kavramı tanımları çerçevesinde iklim değişikliğine dirençli kentler için azaltım ve uyum alanları belirtilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise bu azaltım/uyum alanları özellikle son yıllarda iklim değişikliğine bağlı afetlere maruz kalan Türkiye kentleri özelinde değerlendirilmiştir. Çalışma bulguları iklim değişikliğine dirençli kentler oluşturma noktasında Türkiye örnek kentlerinde iklim değişiklikliğinin etkilerine yönelik azaltım ve/veya uyum stratejilerinin oldukça yetersiz olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: İklim değişikliği, küresel ısınma, dirençli kent, iklim değişikliği azaltım stratejileri, iklim değişikliği uyum stratejileri
|
