Sürdürülebilirlik kavramı genel anlamıyla belirsiz bir süre boyunca bir durum veya sürecin sürdürülebilme kapasitesini ifade eder. Bu genel anlamıyla sürdürülebilirlik, birçok farklı şekillerde algılanabilmekte ve tanımlanabilmektedir. Sürdürülebilirlik, temelde ekoloji ve ekolojik sistemlerin fonksiyonlarını, süreçlerini ve üretkenliğini gelecekte de devam ettirebilme yeteneği olarak algılanmaktadır. Kavram, ekonomi açısından değerlendirildiğinde, sürdürülebilir gelişme kavramıyla birlikte ele alınarak, döngüsel ekonomi yaklaşımı ile tanımlanabilir. Bu yaklaşımda amaç, üretim faaliyetlerinin çevreye olan etkilerinden sorumlu olmak, üretim sürecinde yenilenebilir kaynaklara yönelmek, kaynaklardan kullanımları sırasında maksimum değeri elde etmek için mümkün olduğunca uzun süre kullanılmasını sağlamak ve her kullanılabilir ömürleri sonunda ürün ve malzemeleri geri kazanarak yeniden ürün üretmektir. Farklı endüstrileri; malzeme, enerji ve hizmetlerin fiziksel olarak değişimi ile birbirine bağlayan endüstriyel simbiyoz günümüz endüstrisi için sürdürülebilirliğin anahtarı konumundadır. Biyomimikri ise; doğanın modellerini, sistemlerini, oluşum süreçlerini ve elementlerini inceleyen, elde ettiği bilgileri taklit ederek ya da ilham alarak yararlanan, problem çözmeye yönelik bir bilim dalıdır ve doğal sürdürülebilirliğin anahtarıdır. Bu çalışmada, biyomimikrinin ekosistem düzeyi kullanılarak ve endüstriyel simbiyoz anlayışı benimsenerek, başka bir çalışmada tasarlanan rastgele kapasiteli inşaat eko-parkı optimizasyonu sonucundan elde edilen 18 adet inşaat endüstrisi tesisinin, simbiyotik ilişkilerde kullanılabilecek atıklarını tüm potansiyel alıcılara dağıtılması yerine aralarından bir tanesine gönderilmesi durumunda simbiyotik ağın nasıl tasarlanacağı besin ağı metrikleri ışığında bir optimizasyon çalışması ile irdelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Biyomimikri, endüstriyel simbiyoz, Eko-endüstriyel parklar
|
