Çardak, yuvarlak örme makinelerinde kumaş için gerekli olan ipliklerin yüklendiği ve makinenin etrafında bulunan borularla beraber ipliğin makineye sevk edildiği sistemlerdir. Çorap makineleri de bir çeşit yuvarlak örme makineleridir ve örgüde kullanılacak ipliklerin depolanması ve örgüde ihtiyaç anında temini için çardak ile birlikte kullanılır. Kullanılan ipliğin kalitesi ve nem oranının yanı sıra ipliklerin çardak üzerinden örgüye sevk edilmeleri sırasında oluşan iplik gerginliği, iplik salınımı, iplik dönüşleri ve sürtünmelerden kaynaklı iplik tozu oluşmaktadır. İplik tozu; hammadde kaybı, mekanik hasar, sağlık sorunları, yangın ve işçilik kaybı gibi birçok zarara neden olmaktadır. Bu çalışmada iplik tozuna etki eden parametrelerden olan iplik türü, ipliğin çardaktan örgüye giderken dönüş sayısı, iplik tansiyonu ve iplik akış hızı deneysel olarak incelenmiştir. Deneyler yapılırken rejenere, karde ve pamuk türünden iplikler kullanılmıştır. Sonuç olarak iplik tozuna ipliğin çeşidinin, dönüş sayısının, tansiyonunun ve akış hızının ne kadar etki ettiği deneysel olarak ortaya konulmuştur. Çıkan sonuçlarda en fazla iplik tozu oluşumuna neden olan iplik türünün rejenere iplik türü olduğu görülmüştür. İplik dönüş sayısı, iplik tansiyonu ve iplik akış hızı arttıkça iplik tozu oluşumunun da arttığı deney sonuçları ile anlaşılmıştır. Yapılan deney sonuçları ışığında ortaya çorap örme makinelerinde ipliğin çardaktan örgüye minimum mesafede ulaştığı, en az dönüş sayısında ve en az tansiyona maruz kalacak şekilde minimum iplik tozu oluşturan bir çardak tasarımı çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Çorap makinesi, Çardak tasarımı, İplik tozu
|
