Kent içi ulaşım sistemlerinin vazgeçilmez bir parçası olan elektrikli raylı ulaşım sistemleri günümüzde bilhassa metropollerde artan bir ivme ile gelişmesini sürdürmektedir. Yolcu taşıma kapasitesinin yüksek, ulaşımın hızlı olması ve temiz enerji olarak adlandırılan elektrik enerjisi ile çalışması kent içi elektrikli raylı ulaşım sistemlerini cazip hale getirmektedir. İlk yatırım maliyetleri yüksek olan bu sistemlerde sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde işletme açısından en önemli gider kalemi olan elektrik enerjisinin tüketimi ise bilhassa önem arz etmektedir. Ülkemizde, birincil enerji verilerine göre ithal enerji kaynakları oranının 2016 yılında %76’ya (27 milyar$) ulaşarak enerjide dışa bağımlılığın yüksek olduğu ülkeler arasında yer aldığı göz önüne alındığında, enerji verimliliğinin önem arz ettiği görülmektedir. Ülkemiz toplam enerji tüketiminde %25’lik payla ulaşım sektörü, konut-hizmet (%32) ve sanayi (%32) sektörlerinin ardından üçüncü sırada gelmektedir. Artan enerji birim maliyetleri göz önüne alındığında kent içi elektrikli raylı ulaşım sistemlerinin elektrik enerjisinin sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde verimli kullanılması ve yönetilmesi gerekmektedir. Bu sebeple senelik ortalama elektrik enerjisi tüketimi 317.547.104,99 kWh (2016-2017-2018 yıllarının ortalaması) olan Metro İstanbul hatlarının enerji yönetiminin yapılabilmesi için 2015 yılında enerji tüketimlerini alt bileşenleri ile birlikte ölçmek adına enerji kalitesi ölçme, izleme sistemi kurulmuştur. Bu çalışmada ise enerji yönetiminin ilk aşaması olan ölçme ve izleme sisteminden alınan 2016 ve 2017 yılına ait toplam ve alt bileşen tüketim verileri incelenmiş olup enerji yönetimi yapılması gereken önemli tüketiciler belirlenmiştir. Belirlenen önemli tüketiciler üzerinde enerji verimliliği fırsatları tespit edilmiş ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Enerji Yönetimi, Kent İçi Elektrikli Raylı Ulaşım Sistemleri, Enerji Verimliliği
|
