Günümüz teknoloji çağında yaşanan ciddi sorunlardan birisi mutluluk ve zindelik duygusunun azalmasıdır. Mutluluk ve canlılık insanın en önemli ihtiyaçlarından birisi olup, bireyin farkındalığını, yaratıcılığını ve etkinliğini arttırabilir. Canlılık sosyal ilişkileri kolaylaştırdığı gibi sağlığı ve uzun ömürlülüğüde korumaktadır. Sonuç olarak, toplumda insanları mutlu kılan mekanların yaratılmasına dikkat edilmesi gereklidir.Sanat ve mimarinin misyonu, mekan kalitesini arttırarak insanın biyolojik durumunu iyileştirmektir. Bu anlayış, sadece işlevsel ve estetik yönlere cevap vermekle kalmayıp, aynı zamanda bireylerin psikolojik ihtiyaçlarını ve günlük hayallerini de karşılamak amaçlıdır. Bu nedenle, canlılık, zafer duygusunu mekan izleyicisine iletmeyi amaçlayan, arzu edilen bir mimarinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu çalışmada, kentsel kimlik ve canlılık bağlamında ticaret ve kültür merkezlerinin değerlendirilmesi ve Tahran örneğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, kentte canlılık kavramı ve teorisyenlerin bu konuda geliştirdikleri kuramlarına değinilmiştir. Kentsel canlılık açısından kamusal alanların yeri ve önemi ile canlılığı sağlamada araç olarak kullanılan mimari yaklaşımlar üzerinde durulmuştur. Devamında, kültür kavramı, kültürel ve ticari merkezler ile tez çalışmasının hedefi olan Tahran kentinde iki örnek tasarıma yer verilmiştir. Araştırma soruları içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. İnceleme sonucu; kentte canlılığı sağlayan 9 ana bileşen (insanların varlığı, çeşitliliği ve çekiciliği, geçirgenlik, esneklik, rahatlık ve iklim, güvenlik, şeffaflık, okunabilirlik ve güzellik) olduğu belirlenmiş; kültürel ve ticari alanların canlılığı artırmak için çözüm önerileri sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Kentsel Canlılık, Kentsel Kimlik, Kültürel-Ticari Merkez, Tahran
|
