Farklı metallerin kaynaklı birleştirmeleri özellikle güç jeneratörleri, kimya, petro-kimya, nükleer, elektronik, medikal endüstrisinde kullanımı yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bir malzemeden üretilen komponentlere kıyasla bir üründe farklı metal ve alaşımlarının kullanılabilmesi tasarım ve imalat mühendisine daha fazla esneklik sağladığı gibi teknik ve ekonomik avantajlar da katmaktadır. Kritik öneme sahip yerlerde pahalı malzemeler kullanılabilirken daha ucuz malzemeler de bağlantı ve destek elemanı olarak bu malzemeye kaynaklı bir şekilde birleştirilme ihtiyacı doğabilmektedir. Bu çalışmada, AISI 420 martenzitik paslanmaz çelik ile AISI 2205 dubleks paslanmaz çelik saclar Nd: YAG lazer kaynak yöntemiyle birleştirilmiştir. Lazer kaynaklı birleştirmeye kaynak sonrası ısıl işlem uygulanmıştır. Kaynaklı birleştirmenin mekanik özelliklerini incelemek için mikrosertlik ve çekme deneyleri gerçekleştirilmiştir. Makro ve mikroyapı karakterizasyonu ise makroskop, optik mikroskop ve SEM-EDS analizleri ile detaylı bir şekilde yapılmıştır. Martenzitik paslanmaz çeliğin mikroyapısında ısıl işlemin etkisiyle kalıntı östenitin hacim oranın arttığı, dubleks paslanmaz çelik mikroyapısında ise östenit faz hacim arttığı gözlenmiştir. Isıl işlemli martenzitik ve dubleks paslanmaz çelik ana malzemelerin ve ısıl işlemli kaynaklı birleştirmenin çekme dayanımının iyileştiği tespit edilmiştir. Ancak, kaynaklı birleştirmenin çekme dayanımı ana malzemeye kıyasla daha düşük olduğu belirlenmiştir. Makro ve mikroyapı görüntülerinde gözlenen porozite ve karbür oluşumları kaynaklı birleştirmenin mekanik dayanımındaki düşüşe ana neden olarak düşünülmektedir. Mikroyapı incelemelerinde sigma fazı oluşumları ve çatlama gözlenmemiştir.
Anahtar Kelimeler: Lazer kaynak, martenzitik paslanmaz çelik, dubleks paslanmaz çelik, mikroyapı, mekanik özellikler
|
