Giriş: Lüks bir sektör olan yatçılığın iç ve dış mekanlarında günden güne tasarım sınırları zorlanarak farklı konseptler uygulanmaktadır. Bu sınır tanımayan tasarımların uygulanabilmesi adına gelişen tenknolojinin yardımı ile birçok farklı organik, inorganik ve hatta deneysel malzemeler kullanılmaktadır. Yatların iç mekanlarında kullanıcının estetik açıdan yüksek beklentilerinin 1. Sınıf kalitede malzemelerin kullanımı ile karşılannması, aynı zamanda mekan kurgularının işlevsel ve biçimsel olabilmesi adına iç mimarlık anabilim dalı öne çıkmaktadır. Bu sebeple iç mekan tasarım detaylarına çözüm sunabilecek çeşitli 1. Sınıf kalitede malzemeler duyusal ve teknik özellikleri bakımından incelenerek iç mimarlık ana bilim dalının yaratıcılığa ve ergonomiye dayalı bilgilerinden yararlanılıp, hedeflenen beklentilere yönelik tasarımlar uygulanmaktadır. Amaç: Bu araştırma, ülkemizde yat iç mekan tasarımı konusunda yapılan akademik çalışma ve araştırmaların sınırlı olmasından ötürü, yat iç mekan tasarımında kullanılan ve kullanılabilecek organik, inorganik ve deneysel bazlı strüktürel ve dekoratif malzemelerin uygulama şekillerine göre alt başlıklarda incelenerek, çeşitli duyusal ve teknik özelliklerinin ve uygulama detay çizimlerinin ve fotoğraflarının derlenerek akademik veri oluşturması amaçlı yapılmıştır. Kapsam: Yapılan bu araştırmanın evrenini yat iç mekanlarında kullanılan ve kullanılabilecek strüktürel ve dekoratif uygulamaya yönelik organik, inorganik ve deneysel malzemeler oluşturmaktadır. Sınırlılıklar: Mevcut Türkçe kaynakların sınırlı oluşundan ötürü araştırmanın büyük çoğunluğunu yabancı kaynaklardan elde edilen veriler oluşturmaktadır. Yabancı kaynaklardan sentezlenen verileri elde etme ve tercüme etme sürecinin uzun zaman alışı, hazırlanan akademik çalışmanın oluşum süresini olumsuz yönde etkiledi. Araştırma süreci 13 ay sürmüştür. Yöntem: Bu araştırmada iç mekan tasarımlarında kullanılan malzemeler hakkında daha geniş tekniksel ve görsel bilgiye sahip olup uygulama detaylarının daha doğru bir şekilde irdelenmesi adına, yatçılıkta uluslararası büyük öneme sahip fuarlara başvuruldu. Başvurulan fuarlar; ‘’Metstrade 2016 Amsterdam, Boot Düsseldorf 2017 Düsseldorf, Metstrade 2017 Amsterdam’’ dır. Fuarlarda bulunan çeşitli üretici firmalarla görüşülerek, örnek malzemeler alınarak ve örnekleri alınamayanları ise fotoğraflanarak, tasarımlarda bu malzemelerin kullanım alanlarının irdelenmesiyle veriler oluşturuldu. Ayrıca, fuarlarda toplanan veriler çeşitli dergi ve kitaplardan (boat international, Q2 vb) elde edilenlerle sentezlenerek, ortaya çıkartılan akademik çalışmanın içeriğinin zenginleşmesi sağlandı. Bulgular: Araştırma sırasında, yat iç mekanlarında kullanılacak olan malzemelerin Loyd kuruluşları tarafından belirlenen standartlara uygun olması zorunluluğunda olduğu saptandı. Standartlara uygunluğu sağlayan en önemli teknik özelliklerin yangına ve neme dayanıklılık olduğu keşfedildi. Bazı malzemer yapısal olarak yangına dayanıklı olmasa da, daha sonradan yüzeylerine yangına dayanıklı kimyasalla apreleme işlemi yapılarak uygun hale getirilebileceği öğenildi. Ayrıca, dengeyi korumak, hız kaybına ve dolayısıyla yakıt kaybına neden olmamak adına hafif ve esnek malzemeler kullanması gerektiği sonucuna varıldı. Bu malzemeler arasında, petek takviyeli kompozitler, deriler, karbon, hafifletilmiş ahşap kaplamalar, karbon fiber, paslanmaz çelik yer almaktadır. Bir diğer bulgu ise, yatçılıkta kullanılan malzemelerin seçim kriterinin lüks yapıya uyum sağlaması ve 1. Sınıf olmasıdır. Lüks yapıya uyum sağlayan malzemeler; değerli taşlardan oluşan mozaikler, shagreen (vatoz derisi) gibi az bulunan ve pahalı malzemeler, lake ve yer döşemesi için kullanılan ahşapların 1. Sınıf kalitede olması olarak örneklenebilmektedir. Sonuç: Çalışma sonunda, yat iç mekan çözümlerinde kullanıma uygunluk açısından duyusal ve teknik açıdan incelenen strüktürel ve dekoratif olarak uygulanan organik, inorganik ve deneysel malzemelerin yangına dayanıklılık, UV dayanıklılığı, neme dayanıklılık olarak 3 temel özelliğe sahip olması gerektiği sonucuna ulaşıldı. Sahip olunan duyusal ve teknik özelliklerin yanı sıra, yatlarda denge unsurunun hayati oluşundan dolayı, tasarım aşamasındayken uygulanacak malzemelerin ağırlıkları hesaplanarak, merkez hattın her iki tarafında bulunan malzemelerin toplam ağırlıklarının eşit olması gerektiği sonucuna varıldı. Duyusal, teknik ve denge kriterleri elde edildikten sonra ulaşılan bir diğer sonuç, yat iç mekanlarında kullanılan malzemelerin maliyet açısından daha ucuz bir alternatifi olmadığı çünkü seçimin ‘yüksek kalite, fonksiyon ve estetik’ olmasıdır.
Anahtar Kelimeler: Yat, Mekan, Mimarlık, Malzeme, Strüktürel, Dekoratif, Lüks
|
