Geçmişten geleceğe kültürün aktarımında mimari yapılar, maddi kültür ögeleri olarak taşıdıkları değerler ile önemli somut varlıklardır. İnşa edildiği dönemin yapı kültürü, sosyal yaşantısı, toplumsal nitelikleri gibi birçok konuda izleri ve bilgileri barındıran tarihi binalar, mimari miras nitelikleriyle bulunduğu bağlamın kimliğini de yansıtmaktadırlar. İçerisinde bulunduğu bağlamın zamanla geçirdiği değişim ve bölgede farklı yapılı çevre ihtiyaçları gibi sebeplerle yapıların fonksiyonlarının bu değişime adapte olması gerekmektedir, aksi takdirde yapılar kullanılmadıkları için atıllaşarak ya da insan eliyle yıkılarak yok olmaya mahkûm olacaklardır. Bu yapıların bir değer olarak korunmasında ve geleceğe aktarılmasında “yeniden kullanım” bir araç olarak benimsenmektedir. İşlevsel olarak kullanım değerine sahip olan her yapı, yeniden kullanıma adaptasyon için değerlendirilmesi gereken bir potansiyele sahiptir. Yapı kültürü ve mimari nitelikleriyle yerel olanı yansıtan binaların, yeniden kullanım kararında otel işlevi, otellerin temsil niteliği ile örtüşmekte, yapılış amacı otel olmayan yapılar, yeniden kullanım ile otele dönüştürülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın konusunu otel olarak hizmet veren sivil mimarlık örnekleri oluşturmaktadır. Otellerin günümüzde standartları ve sınıfları oldukça farklı olsa da mimari bir değer taşıyan, gündelik yaşamın sahnelendiği, kültürün bir yansıması olan sivil mimarlık örneklerinin otel olarak kullanımı, yapının yaşamına devam etmesi, işlevsel değerini sürdürmesi, yerelliğin ön plana çıkması ve bulunduğu yerde gezilecek, görülecek turizm rotalarına da dâhil olabilmesi yönüyle de önemli olmaktadır. Çalışmada yazılı kaynaklardan da yararlanılarak otel olarak kullanılan sivil mimarlık örnekleri Konya ve Antalya’dan örneklenmiş, mekânsal nitelikleri ile otel işlevinin adaptasyonu ele alınmıştır. Butik otel olarak hizmet veren yapılar için işlevsel gereksinimlerin ne olduğu ortaya koyulmuş ve geleneksel evlerin mekânsal nitelikleri tanımlanarak, yeni işleve adaptasyon incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yeniden Kullanım, otel, işlev, sivil mimarlık.
|