Günümüzde teknolojik gelişmeler her alanda kendini gösterse de, bazı sektörler bazı iş istasyonlarında halen insan gücüne başvurarak çalışmalarını gerçekleştirmektedir. Çalışanın çalışma ortamının fiziki koşulları, kullandığı yardımcı ekipmanların uygunluğu, çalışanın yeteneklerine göre işe yerleştirilmesi ve iş yeri düzenlemesinin en uygun şekilde yapılması direkt olarak verimliliği etkileyen faktörlerdendir. Her ne kadar makineleşme ilerlese de, üretimde insan faktörü en temel öğe olarak yerini korumaktadır. Bu sebeple insan gücünün kullanımı esnasında sergilenen yanlış çalışma duruşları ve bunların sürekli tekrarlanmasıyla çalışanın zorlanması ve uygun olmayan çalışma ortamları sonucu bazı kas iskelet sistemi rahatsızlıkları (KİSR) meydana gelmektedir. Antropometri bilimi sayesinde çalışanların vücut ölçüleri incelenmekte; ergonomi bilimi sayesinde de incelenen vücut ölçülerine göre makine ve çalışma ortamının en uygun şekilde düzenlenmesi sağlanmaktadır. Bu düzenlemeler sonucu çalışan için çalışma koşullarının iyileştirilmesiyle, meslek hastalığı risklerinin önlenmesi ve işyeri açısından da üretim verimliliğinin ve ürün kalitesinin yükseltilmesi mümkündür.
Bu çalışmada otomotiv sektöründe imalat yapan bir fabrikanın, görsel kontrol hattı ve montaj hattında çalışanların çalışma duruşları incelenmiştir. Bu incelemeler ergonomik risk değerlendirme yöntemlerinden olan REBA, RULA, BAUA ve QEC teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda belirli iş adımlarında farklı teknikler kullanılarak karşılaştırma yapılmış ve iş adımı için en uygun teknik belirlenmiştir. Bu çalışma sayesinde yüksek risk taşıyan çalışma koşulları ve bu riske sebep olan duruş bozuklukları tespit edilmiştir. Bu riskleri ortadan kaldırmak adına çalışanlara ergonomi hakkında eğitim verilerek bilinçlendirilmeleri sağlanmış ve iyileştirme önerileri üst yönetime sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: BAUA, Ergonomi, Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıkları, REBA, RULA, QEC
|
