Enjeksiyon kalıplama, polimer şekillendirilmesinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Eriyik plastik basınçlı bir şekilde kalıp içerisine enjekte edilir soğuma süresi tamamlandığında katılaşır ve iticiler yardımıyla ürün kalıptan çıkartılır. Polimer malzeme, sıcak eriyik halinde plastik kalıp içerisinde katılaşırken ısı kaybeder ve ısı alıp erirken oluşan esneme ve boşluklar kaybolarak büzülür. Bu durum plastiklerde çekme olarak tanımlanır. Plastiklerde çekme oranı, üretilecek plastik parçalarda tolerans aranması problem teşkil etmektedir. Çekme oranını doğru bir şekilde tespit etmenin zor olmasının temel nedeni çeşitli plastiklerin büzülme oranının sabit bir değer değil, bir aralık olmasıdır. Çekme oranında diğer bir faktörde cidar (duvar Kalınlığı) kalınlığıdır ve malzemelerdeki kristallik miktarını etkiler. Bu durumda toplam potansiyel çekmeyi etkiler. Düzgün olmayan duvar kalınlığı, parça boyunca farklı soğuma hızlarına neden olur. Duvarların daha ince olduğu yerlerde soğutma daha hızlıdır ve kristallik ve çekme daha düşüktür. Duvarların daha kalın olduğu yerlerde soğuma daha yavaştır ve hem kristallik hem de çekme daha yüksektir. Bu çalışmada yaygın kullanılan polipropilen (PP), polietilen (PE) plastik malzemelerden 2mm-1mm-0.5mm cidar kalınlığına sahip deney parçalarının CNC freze yardımıyla kalıbı yapılmış ve plastik enjeksiyon makinesinde denemeler yapılmıştır. Basınç, ütüleme zamanı, soğutma zamanı gibi parametreler sabit tutulmuştur. Baskı sonrasında ölçümler yapılmış ve Enjeksiyon sıcaklığı (230, 240, 250 ve 260 oC) artmasıyla çekmenin artığı, cidar kalınlığı azaldıkça çekmenin azaldığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Plastik Enjeksiyon Kalıplama, Kalıp tasarımı ve yapımı, Cidar kalınlığı, çekme Oranı
|
