Volkanik kökenli ve ortaç bileşimli olan andezitik kayaçlar, sağlam olmalarından ve farklı desen-renk bileşimlerinden dolayı Türkiye’de kaplama taşı ve bazı özellikleri ile agrega olarak kullanılmaktadırlar. Türkiye’de andezitik volkanik kayaçlar ve kimyasal isimlendirme olarak türevleri Ankara, Afyon, Denizli, Uşak ve Erzurum illerinde yaygın olarak bulunmaktadırlar. Çalışma konusunu oluşturan Özalp-Saray (Van) bölgesindeki andezitik kayaçlar hem renk hem de rezerv bakımından doğal yapı taşı veya agrega olarak kullanılabilecek potansiyele sahiptirler. Çalışma alanından bulunan litolojik birimler, ofiyolitler, kireçtaşı-mermer üyeleri ile bazalt ve andezitik volkanik kayaçlardır. Andezitik kayaçlar çalışma alanında lav akıntısından ziyade, viskozitesi yüksek lav domları şeklinde gelişmiştir. Andezit kayaçlar, bölgedeki Kretase yaşlı ofiyolitik birimler ile Paeozoyik yaşlı kireçtaşı-mermer birimlerini uyumsuz olarak örtmüşlerdir. Plajiyoklaz, biyotit, amfibol kayaçların ana mineral parajenezini oluşturmakta ve kayacın hamuru volkanik cam ve aynı minerallerin mikrolitlerinden meydana gelmektedir. Yapı taşı olarak kullanılabilecek andezitler ortalama olarak % 57 SiO2, % 15 Al2O3 ve %6.12 Fe2O3 içeriğine sahiptirler ve TAS ( toplam alkali-silika) diyagramına göre kimyasal olarak andezit olarak adlandırılmışlardır. Çalışılmış olan andezit kayaçların fiziko-mekanik özellikleri TSE ve ISRM standartlarında belirtilen deney yöntemlerine göre yapılmış ve özgül ağırlıkları 2.60 gr/m3, ağırlıkça su emme değerleri % 3.24, görünür gözenekliliği % 7.38, schmidt çekici sertliği 24 ve basınç dayanımı 39.84 MPa olarak belirlenmiştir. Bu veriler andezitik kayaçların yapı taşı olarak kullanılabilirliklerini kısıtlamıştır.
Anahtar Kelimeler: Volkanik Kayaç, Andezit, Yapı Taşı
|
