Gelişen teknoloji ile birlikte yüksek mukavemetli yeni nesil çelikler otomotiv sektöründe sıklıkla tercih edilmektedir. Bu durumun başlıca sebepleri, sıcak şekillendirme yöntemi ile üretilen parçaların yüksek mukavemetli ve hafif olması sayesinde üretilen araçların hafif olacağından karbon salınımının düşük olması ve üretilen araçların daha dayanıklı olmasıdır. Sıcak şekillendirme yöntemi ile üretilen parçalar sahip oldukları iç yapı sebebi ile gevrek olduklarından dolayı üretim prosesinde şekillenme sonrası lazer kesim prosesi bulunmaktadır. Kullanılan lazer ile kesme ve delme operasyonları maliyet açısından dezavantaj oluşturduğu için önerilen çalışmada mekanik kesme-delme işlemleri yapabilecek bir kalıp tasarımı yapılması hedeflenmiştir.
Bu çalışmada 22MnB5 malzeme parçaların sıcak şekillendirme sonrasında lazer kesim prosesinde yapılan delme işlemini hidrolik pres makinasında yapabilecek bir delme kalıbı tasarlanmıştır. Kalıp tasarımı 1500 MPa akma direncine sahip parçaya delme işlemi yapabilecek kapasiteye sahip olacak şekilde geliştirilmiştir. Kalıp tasarımının yanı sıra delme işleminin delme kalıbı ile yapılabilmesi için bu kalıba uygun hidrolik delme pres makinası ve ekipman tasarımı da yapılmıştır. Geliştirilen delme kalıbı ile delme presi ve ekipmanları seri üretim öncesi denenerek uygunluğu ilgili standartlar doğrultusunda test edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sıcak şekillendirme, kalıp tasarımı, mekanik işleme, yeni nesil çelik.
|