Derin çekme kalıpları başta mutfak eşyaları olmak üzere otomotiv, havacılık ve denizcilik gibi birçok sanayi sektöründe, yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bu yoğun ihtiyaca rağmen imalat sırasında işlem ile ilgili birçok problem mevcuttur. Bu problemlere, çekilen kabın cidar kalınlıklarının heterojen bir yapıya sahip olması, çekme sırasında meydana gelen yırtılmalar örnek verilebilir. Bu çalışmada, DKP37 çelik sac malzemesi kullanılarak küresel kaplarda açılı derin çekme kalıplarında şekillendirilmesinde, kalıp/baskı plakası açısı ve kalıp radyüsünün, limit çekme oranı ve kap et kalınlıkları üzerindeki etkileri deneysel ve bulanık mantık yöntemleri ile sayısal olarak araştırılmıştır. Matris/baskı plakası yüzeylerine farklı açılar, matris iç çap köşelerine de farklı radyüsler verilmiştir. Bulanık mantık yönteminde, giriş ve çıkış değişkenleri çok az, orta ve yüksek düzeylerde olacak şekilde üyelik dereceleri ile tanımlanmıştır. Araştırmada bulanık mantık ile klasik mantığın var olması veya yok olması gibi birbiri ile çelişen ikili kavramlar yerine çok az, az, orta ve yüksek düzeyler gibi ara kavramlar ile tanımlanmıştır. Her değere, bu kümeler içinde, bir üyelik derecesi verilmiştir. Gerçek veriler ve sonuçlar ile daha iyi bağdaşan en uygun bir mantık oluşturulması amaçlanmıştır. Bulanık mantık yöntemi ile elde edilen veriler, elde edilen deneysel sonuçlar ile karşılaştırılarak yapılan çalışmanın performansı analiz edilmiştir. Sonuç olarak, deneysel çalışmadan elde edilen sonuçlar ile bulanık mantık yöntemi ile elde edilen verilerinin en uyumlu olduğu şartlarda limit çekme oranı ve cidar kalınlığı üzerinde en etkili olan parametreler tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kare Kesitli Kaplar, Bulanık Mantık, Derin Çekme
|
