Tarihi yapı taşıyıcı elemanlarının dayanımlarında zamanla azalmalar görülebilmektedir. Üzerine gelen yükü taşımada zorlanan dayanım ve dayanıklılıklarının bir kısmını kaybetmiş tarihi yapı elemanları zamanla ciddi oranda yapısal hasar alabilir ve aldıkları bu hasarlar tarihi yapının zamanla yıkılmasına sebep olabilir. Hasar almış tarihi yapıların gelecek kuşaklara aktarılması için taşıyıcı elemanlarının onarılması ve güçlendirilmesi gerekir. Tarihi yapıların taşıyıcı sistemi genel olarak sütun, kubbe, tonoz, kemer, döşeme ve duvarlardan oluşmaktadır. Bu çalışmada tarihi yapıların ana taşıyıcılarından biri olan sütunlarda meydana gelen hasarların onarım ve güçlendirilmesi incelenmiştir. Sütunlarda ayrışma, çatlak ve aks kayması gibi hasarlar meydana gelebilmektedir. Meydana gelen bu hasarların onarım ve güçlendirilmesi; metal çemberlemeler, FRP uygulamaları ve enjeksiyon harcı ile yapılmaktadır. Tarihi yapılarda, sütun ve ayaklar gibi basınca çalışan tarihi yapı elemanlarının hasarlarının giderilmesi ve dayanımlarının arttırılması için metal çemberleme yöntemi kullanılabilir. Çevresel koşullara ve korozyona karşı dirençli olan FRP (lifli polimer) malzemeleri de sütunların onarım ve güçlendirmesinde kullanılabilmektedir. Tarihi yapıların sütunlarında meydana gelen çatlaklar 0.2 mm’den küçük olması durumunda onarıma ve güçlendirilmeye ihtiyaç duyulmamaktadır. Çatlağın boyutu 0.3 mm’den büyük 3 mm’den küçük olması durumunda ise onarım ve güçlendirmeye ihtiyaç duyulabilmektedir. Bu durumda ise enjeksiyon yöntemi ile onarım ve güçlendirme yapılabilir. Çalışmada hasarlı sütunlara yapılan onarım ve güçlendirme yöntemlerinin nasıl uygulandığı, avantajları ve dezavantajları incelenmiştir, onarım ve güçlendirme yapılırken genel anlamda nelere dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Tarihi Yapılar, Sütunlar, Onarım ve Güçlendirme
|
