Tarihçilerin en eski şehirlerden biri olarak nitelediği Kayseri, yaklaşık 6000 yıllık geçmişe sahiptir. Türk kenti olmadan önce Roma İmparatorluğu; Danişmentlilerin Kayseri’yi fethinden sonra ise Türkiye Selçukluları, İlhanlılar, Eratnalılar, Karamanlılar, Dulkadiroğulları ve Osmanlı gibi birçok devlete ev sahipliği yapmış çok katmanlı bir kültür kentidir. Bu çok katmanlı kentin en derin izlerine kent merkezinde yer alan İç Kale ve surların odak noktası olduğu bir alanda rastlanmaktadır. Kent içerisinde halen bir nirengi noktası olmaya devam eden bu bölgede Kayseri şehri gelişmiş ve yayılmıştır. Cumhuriyet’in ilanı ve sonrasındaki döneme kadar organik olarak gelişen kent, 1944 yılında başlayan planlama çalışmaları ile tek merkezli olarak genişleyerek hızlı bir değişim süreci yaşanmış ve günümüzdeki Kayseri kenti şekillenmiştir. Bu planlama çalışmaları ile kent merkezi ve çeperlerinde dönüşümler yaşanmış ve kent, geçmişin izlerini taşıyan çok katmanlı bir hal almıştır. Günümüzde, Kayseri İç Kalesi’nin Korunarak Kültür ve Sanat Ortamına Dönüştürülmesi, Sümerbank Bez Fabrikası Yerleşkesi’nin Abdullah Gül Üniversitesi olarak yeniden işlevlendirilmesi, Sahabiye Mahallesinin Kentsel Dönüşümü, Tavukçu Mahallesi’nin Eski Kayseri Mahallesi olarak yeniden canlandırılması projeleri ile kentin değişim ve dönüşüm süreçleri son 10 yılda hızla devam etmektedir. Yapılan çalışma ile Kayseri kenti genelinde, tarihsel süreklilikte bir kent okuması yapılarak dönüşüm alanları ve bu alanlara yapılan müdahaleler irdelenecektir. Değişim/dönüşüm süreçleri üzerinden yapılacak okuma ile kentin hafızasına ve dolayısı ile toplumsal hafızaya etkileri tartışılacaktır. Kayseri özelinde yapılan bu çalışmanın, ülke genelinde yaşanan dönüşüm süreçleri ile mekânsal ve sosyal değişimin bir yansıması olarak günümüz mimarlık tartışmalarına katkı sunacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kentsel mekân, Kayseri, Kent hafızası, Kentsel dönüşüm
|
