Canlılığın temel ihtiyaçlarından biri barınma ihtiyacıdır. Barınma ihtiyacının doğa kaynaklı afetler sonrasında mevcut yapılı çevrenin tahribatı veya önlem olarak kullanılamaz oluşu; geçici konut üretim ihtiyacını oluşturmaktadır. Türkiye’de en çok meydana gelen ve yıkıcı etkisi en fazla olan doğa kaynaklı afet depremdir. Deprem sonrası geçici konutlar içerisinde acil olan barınma, korunma, mahremiyet, beslenme, su vb. gibi konfor koşullarının kalıcı konut üretimine kadar afetzedelere temin edilen konut tipidir. Geçici konut üretimlerinde sıklıkla karşılaşılan sorunlar konut alanlarının, yapım sistemlerinin ve malzemenin seçimi, tedarik zincir yönetimi, yüklenici seçimleri, ihale ve sözleşme süreçlerinin yönetimi son olarak konut söküm aşamalarında gerçekleşmektedir. Deprem sonrası psikolojik, fiziksel tahribatların ve üretim sorunlarının çözümü, süreç öncesi afet planlamaların yapılması, süreç boyunca bilgi ve iletişimin uygun şekilde gerçekleştirilmesiyle mümkündür. Çalışma deprem sonrası geçici konut üretim süreçlerinin dijital ortamlarda hızlandırılması, karar vericiler arasında bilgi ve iletişimin doğru şekilde sağlanması adına kullanılan teknolojileri konu edinmektedir.
Deprem bölgesi olan ülkemizde geçici konut üretim süreçlerinin geçmişte deneyimlediğimiz başarısız tecrübeler, bu alanda yapılacak çalışmaların önemini arttırmıştır. Bu alanda kullanılan başlıca teknolojiler olan nesnelerin interneti (sensörler, bulut teknolojileri), yapay zeka teknolojisi, blok zinciri ve akıllı sözleşmeler ile deprem sonrası süreçlerin iyileştirilmesi ele alınmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Türkiye’de gerçekleşen geçmiş geçici konut üretim süreçleri ve uygulamaları ele alınarak temel sorunlar saptanmıştır. İkinci aşamada günümüz teknolojilerle üretim süreçlerinin otomasyonlu hale getirilmesi, sorunların iyileştirilmesi ve örnek uygulamalara değinilmektedir. Günümüzde kullanılan teknolojilerin deprem sonrası geçici konut üretimlerine yenilikçi katkısından bahsedilerek çalışma sonlandırılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Geçici konut, nesnelerin interneti, yapay zeka, blok zinciri
|
