Tarihsel süreç içerisinde bahçe, insanların günlük hayatlarının vermiş olduğu monotonluktan kurtulup, doğayla sıkı ilişkiler kurabilecekleri bir çeşit sığınak olarak görülmektedir. Başlarda etrafı çevrilmiş alan olarak tanımlanan bahçe; zamanla, belirli sınırları olan ve insanlar tarafından amaçlara göre planlanıp düzenlenmiş, insanların doğaya daha yakın olma ihtiyacı ile oluşturdukları bir çeşit yaşam alanı haline gelmiştir.
Günümüz bahçelerine temel oluşturan tarihsel süreç içerisindeki bahçeler incelendiğinde, bilinçli ya da bilinçsiz olarak yapılmış bahçe örneklerine rastlanmaktadır ve bu bahçeler bulundukları döneme ya da yer aldıkları ülkeye göre isimlendirilmektedir. Orta Asya’da etkinlik gösteren İslam Bahçeleri de süreç içerisinde gelişim göstermiş bahçeler arasından yer almaktadır. Kendi içerisinde Türk Bahçeleri, İran Bahçeleri ve İspanya Bahçeleri olarak ayrılmaktadır. Türk yaşam biçimi ve birikiminin zaman boyutunda mekâna yansımasının en güzel örneklerini oluşturan Türk bahçeleri, Orta Asya’dan günümüze uzanan bir kültür köprüsüdür. Farklı dönemlerde yapılan bahçeler; o dönemin sosyal, kültürel, siyasi, geleneksel, ekonomik ve dini göstergelerinin bileşeni durumundadır. Kültürel birikimin yaşam mekânlarını biçimlendirme sürecinde canlı ve cansız materyalin bir arada kullanıldığı ve sosyal boyutunun yanı sıra çevresel ve ekolojik boyutu ile de önemli ip uçlarına sahip bu mekânların konu ile ilgili çok farklı meslek disiplinleri için bilgi kaynağı olduğu da bir gerçektir.
Bu çalışma kapsamında ele alınacak olan Türk Bahçelerinin, tarihsel gelişimi ve tasarım özellikleri irdelenecektir. Türk bahçesi örnekleriyle zenginleştirilecek olan çalışmada yapısal ve bitkisel unsurları hakkında bilgiler verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Peyzaj, Sanat, Bahçe, Türk Bahçeleri
|
