Yangınlar, canlıların, çevrenin, kentlerin ve yapıların tarihsel süreç içerisinde birçok defa zarar görmesine neden olmuşlardır. Oluşum sıkılığı ve verdiği zararlar göz önüne alındığında en büyük afetlerin başında gelen yangınlar için alınması gereken ilk önlem yangının çıkmasının engellenmesidir. Özellikle kültür varlıkları olan geleneksel yapılarda risk haritalarının oluşturularak yangının çıkmasını engellemeye yönelik önlemler alınması sadece can kaybının değil aynı zamanda yapının özgün niteliklerinin korunması açısından da önemlidir. Ancak yangın çıkması durumunda can kaybı olmaması için yapıların en kısa sürede tahliye edilmesi gerekmektedir. Ulusal ve uluslararası yönetmelikler de yangın korunumuna yönelik farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Ülkemizde tarihi yapıların yangından korunması hakkında ayrı bir yönetmelik olmamakla birlikte mevcut yönetmeliğin on birinci bölümünde bilgiler bulunmaktadır. Ancak yönetmelikte tarihi yapıların tahliye süresi ile ilgili bir kriter yer almamaktadır. Çalışmada geleneksel yapıların kullanıcı sayısına bağlı tahliye süreleri Malatya Yeni Cami üzerinden tespit edilmiştir. Bunun için yeni yapılarda, literatürde sık olarak değerlendirilen ve verilerine güvenilen Pathfinder programı kullanılmıştır. Uluslararası literatürde en fazla 2,5 dakika olarak belirlenen tahliye süresinin cami özelinde sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilerek camiyi aynı anda kullanabilecek kişi sayısının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Geleneksel yapıların özgün durumlarının korunması amacıyla yeni kapıların açılması mümkün olmadığı için kullanıcı sayısında, tahliye süresi göz önüne alınarak, kısıtlama yapılması gerekip gerekmediği belirlenmiştir. Devamında yapılacak çalışmalar ile özellikle toplanma amaçlı olarak kullanılan ve/veya yüksek kullanıcı kapasitesine sahip yapıların tahliye süreleri değerlendirilerek kullanıcı sayısına karar verilebilecektir.
Anahtar Kelimeler: Yangın, Tarihi Yapılar, Tahliye Simülasyonu, Pathfinder, Malatya
|
