Öğütülmüş yüksek fırın cürufu (YFC), esas olarak kalsiyum, silika ve alüminadan oluşan bir yüksek sıcaklık fırınında demir üretiminden elde edilen bir sanayi ürünüdür. Demir çelik endüstrisinin yan ürünü olan yüksek fırın curüfu (YFC) miktarları enerji ve üretim taleplerinin artmasıyla son yıllarda git gide artmaktadır. Bu malzemeler, depolama sahalarında birikerek, hava, su, toprak kirliliği gibi çevresel sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle, bu malzemelerin doğaya zarar vermeden değerlendirilerek bertaraf edilmesi gerekmektedir. Bu malzemelerin ber tarafı için birçok yöntem bulunmaktadır. Son yıllarda giderek tercih edilen yöntemlerden biri de geopolimerizasyon yöntemidir. Bu yöntem, çimentoya ve kirece nazaran daha çevreci bir yöntem olarak literatürde yer edinmektedir. Bu çalışmada, yüksek fırın cürufu (YFC) kullanılarak farklı özelliklerde üretilen geopolimerlerde fiziksel ve mekanik özellikleri araştırılmıştır. Bu kapsamda, çeşitli konsantrasyonlarda sodyum hidroksit alkali (NaOH) çözeltisi ile geopolimer hamuru üretilmiştir. En yüksek basınç dayanımını veren numunelerde, kılcallık, donma çözünme, yüksek sıcaklık parametrelerinin basınç dayanımına etkileri belirlenmiştir. Sonuçlara göre, en yüksek dayanım, 15 M yüksek fırın cürufu (YFC) tabanlı NaOH aktivatörü ile üretilen geopolimerde elde edilmiştir. Geopolimer numunelerin kılcal su emmelerinin zamanla arttığı, yüksek sıcaklığa maruziyetleri ile basınç dayanımlarının azaldığı ve donma-çözülme etkisi sonrasında basınç dayanımında düşüş gözlenmiştir.
Teşekkür: Bu çalışma, TÜBİTAK-BİDEB-2209/A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında yürütülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Yüksek Fırın Cürufu, Geopolimer, Donma-Çözülme, Yüksek Sıcaklık, Kılcak Su Emme, Aktivatör
|