Talaþlý üretim iþlemi en önemli imalat yöntemlerinden biridir. Talaþlý imalat iþleminde iþ parçasýný istenilen geometriye getirmek için üzerindeki fazlalýklar uygun takým tezgâhý (torna, freze, matkap) ve kesici takým kullanýlarak talaþlar þeklinde uzaklaþtýrýlýp, istenilen boyutlar ve yüzey kalitesi saðlanýr. Talaþ, ana malzemeden plastik þekil deðiþtirmenin sonucu meydana gelmektedir. Keskin bir uç malzemeye nüfuz ederek hareket ettiðinde, malzeme ile temas noktasýnda malzemenin plastik þekil deðiþtirmesine neden olan yüksek gerilmeler ve sýcaklýklar meydana gelmektedir. Gerilmeler malzemenin akma sýnýrýný aþtýðýnda talaþ olarak adlandýrýlan belli bir yüzey tabakasý, iþ parçasý boyunca takýmýn kesme yüzeyinden kayarak parçadan ayrýlýr. Talaþ kaldýrma iþlemi esnasýnda ortaya çýkan talaþlar atýk malzemeler olsa bile talaþlý imalata harcanan enerjinin büyük bir kýsmý talaþýn oluþmasý için harcanmaktadýr. Talaþlý imalat iþlemlerinde, iþlenecek malzemeye uygun kesme takýmý seçimi ve kesme parametreleri (kesme hýzý ve ilerleme hýzý) oluþan talaþ biçimini ve büyüklüðünü etkilemektedir. Oluþan talaþlarýn biçimi önemli derecede iþ parçasýnýn bitirme yüzeyini ve talaþlý imalat iþlemini (takým ömrü, titreþim) etkilemektedir. Alüminyum alaþýmlarýnýn talaþ yapýlarý diðer metallere nazaran oldukça farklýdýr. Bu çalýþmada havacýlýk ve uzay sanayisinde tercih edilen alüminyum 7075 – T651 alaþýmýný iþleme koþullarýna göre (devir sayýsý 2000-3000-4000 dev/dak ve ilerleme hýzý 200-400-500 mm/dak) delinmesi sonucu farklý talaþ tipleri elde edilmiþtir. Deneysel çalýþmada, devir sayýsý, ilerleme hýzý, kullanýlan matkap uç tipi ve matkap çaplarýnýn 7075-T651 alaþýmýný delme sonucu oluþan talaþ yapýlarý incelendi. Çalýþmada farklý talaþ tipleri elde edildi. Bunlar; sürekli talaþ, süreksiz talaþ, dolaþýk bant talaþ, sýkýþmýþ talaþ ve sürekli-helisel yapýsý bozulmuþ talaþ olarak sýnýflandýrýldý. Ø 10 için bütün matkap tiplerinde ( KARBÜR – TiAlN, HSS – TiN, DLC ) artan devir sayýsý ve ilerleme hýzlarýnda talaþ sýkýþmasý olduðu görüldü. Ø 12 için artan devir sayýsý ve ilerleme hýzýnda talaþ sürekli yapýsýný kaybetmiþ ve talaþlar süreksiz formda küçük parçalar haline dönüþmüþtür. Ø 14 için artan devir sayýsý ve ilerleme hýzýnda matkap malzemesine baðlý olarak dolaþýk bant formunda ve sýkýþmýþ talaþ tipleri meydana geldiði görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Matkap Uç, Alüminyum Alaþýmý, Ýlerleme Hýzý, Devir Sayýsý, Sürekli Talaþ, Süreksiz (Kesintili) Talaþ, Dolaþýk Bant Yapýlý Talaþ.
|