Jant araçlar için emniyet,estetik, yakýt tüketimi açýsýndan oldukça önemli ekipmandýr. A356-T6 malzeme günümüzde hem aðýrlýk avantajý hem de yüksek mukavemet özellikleri nedeniyle otomotiv jant üretiminde en çok tercih edilen aluminyum alaþýmlarýndan biridir. Yüksek dayaným ve minimum aðýrlýk jant tasarýmýnda ele alýnan en önemli parametrelerdir. Jant çalýþma koþullarýnda esnasýndan birbirinden farklý tekrarlý yüklere maruz kalmaktadýr. Jantlarýn bu zorlu koþullara uygunluðu standartize edilmiþ mekanik testlerle belirlenmektedir. Dinamik virajlý yorulma testi ISO 3006 standartýna uygun olarak, Döktaþ Test Merkezinde bulunan MAKRA BUP 760 ve BUP 750 virajlý yorulma test makinelerinde yapýlmaktadýr. Dinamik virajlý yorulma testinde janta göbek(offset) bölgesinden 760mm uzaklýkta bir kaçýk kütle oluþturularak, eðilme momenti uygulanýr. Standarta uygun olarak hesaplanan, maksimum eðilme momentinin 0,75 katý ile 200.000 çevrim, 0,5 katý ile 1.800000 çevrim olmak üzere kýsa ve uzun yorulma testi yapýlmaktadýr. Virajlý yorulma testi esnasýnda jant yüzeylerinde çatlak baþlangýçlarý görülmekte olup, çatlaklar ilerledikçe jantta hasarlara neden olmaktadýr. Jant yüzeyine çinko-gliserin sürülerek yorulma testi sýrasýnda oluþan kusurlar gözlemlenmektedir. Jantlarýn virajlý yorulma dayanýmlarýnýn bilgisayar ortamýnda simüle edilerek tasarýmlarýn doðrulanmasý deneme,iþçilik,üretim gibi maliyetlerin azaltýlmasýna ve proje süresinin kýsalmasýna imkan saðlayacaktýr. Jant katý modeli CATIA programýnda oluþturularak, sonlu elemanlar paket programý ANSYS 2021 R1 versiyonuyla simülasyon çalýþtýrýlmýþtýr. A356-T6 malzemesine ait gerilme-çevrim eðrisi ANSYS paket programýna tanýmlanarak, uygun yüklemeler altýnda dinamik virajlý yorulma ömürleri elde edilmiþtir. Simülasyon çýktýlarý ile virajlý yorulma makinesinde test edilen A356-T6 jantlar karþýlaþtýrýlarak, sonuçlarýn birbirine paralel olduklarý ortaya koyulmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Jant,Virajlý Yorulma,A356-T6
|
