Afetler yaþamý olumsuz etkileyen olaylardýr. Afet sonrasý müdahale aþamasýnýn etkin yönetimi afetten etkilenen insanlarýn hayatta kalabilmeleri ve afeti mümkün olan en az saðlýk sorunlarýyla atlatabilmeleri için önem taþýmaktadýr. Literatürde afet sonrasý müdahale aþamasýnda araç rotalama konusunda pek çok çalýþma bulunmaktadýr. Bu çalýþmada literatürdeki, afet sonrasý müdahale aþamasýnda yol bakým onarým ekiplerinin bulunduðu, afet bölgelerine gönderilen týbbi yardým ekiplerinin bulunduðu veya insani yardým malzemelerinin taþýndýðý araçlarýn rota planlarýnýn oluþturulmasýna yönelik çalýþmalar incelenmiþtir. Çalýþma kapsamýnda literatürdeki çalýþmalar incelenerek konuya iliþkin mevcut durum ortaya konulmuþ ve gelecekteki olasý araþtýrma konularý tespit edilmiþtir. Ýncelemeler sonucunda çalýþmalar çözüm yöntemlerine ve modellerdeki amaçlara göre sýnýflandýrýlarak analizler yapýlmýþtýr. Çalýþmalarýn yýllara göre daðýlýmlarý incelenerek mevcut konunun akademik alandaki konumu hakkýnda bilgi sahibi olunmuþtur. Buna ek olarak çalýþmalarýn dergilere göre daðýlýmý incelenerek hangi dergilerde sýklýkla yayýnlandýðý konusunda bilgi verilmiþtir. Literatür incelemesi sonucunda dikkat çeken bazý önemli noktalar þunlardýr: Triyajýn dikkate alýndýðý ve geliþtirilen modellere kýsýt olarak dahil edildiði çalýþma sayýsý az olduðu görüldüðünden triyaj konusunun dikkate alýnarak ve triyaja uygun nitelik ve yetenekteki saðlýk personelinin yönlendirilmesi problemi konusunda çalýþma yapýlabileceði düþünülmektedir. Ayrýca literatürde afet sonrasý kapasite planlamasýna iliþkin az sayýda çalýþma olduðundan bu konu da ileride çalýþýlabilecek konular arasýnda yer alabilmektedir. Literatürde incelenen çalýþmalarda amaç fonksiyonlarýnýn yapýlarýnýn genellikle çok amaçlý olduðu görülmekle birlikte birbiriyle çeliþen amaçlarýn yer aldýðý çalýþma sayýsýnýn oldukça az olduðu düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Araç Rotalama, Afet, Afet Sonrasý, Lojistik, Literatür Ýncelemesi
|
