Ýmalat sürecinde kullanýlan malzemenin yapýsý iþlenebilirlik açýsýndan büyük önem arz etmektedir. Her geçen gün artan malzeme çeþitliliði ile beraber iþlenebilirlikte de farklý uygulamalar gerçekleþtirilmektedir. Ýmalat sektöründe sýkça kullanýlan alüminyum yüksek özgül direnç, yüksek korozyon direnci, yüksek elektrik ve ýsý iletimi gibi özelliklerinden dolayý baþta uzay, havacýlýk ve otomotiv sektörleri olmak üzere yaygýn olarak kullanýlan malzemelerdendir. C40 çeliði ise üretimin her alanýnda oldukça yaygýn kullanýma sahip (tarým makineleri, takým tezgâhlarý, otomotiv gibi) orta karbonlu bir çelik alaþýmýdýr. Ýmalat sürecinde ses, ve titreþim bir etki fonksiyonudur ve bu sebepten dolayý büyük bir öneme sahiptir. Ses þiddetinin analiz edilebilmesi talaþlý imalat sürecinde karþýlaþýlabilecek olumsuzluklarý önceden tespit edilebilmesine olanak saðlayacaktýr. Bu çalýþmada, çaptan tornalama sürecinde çýkan sesin þiddeti analiz edilmiþtir. Bu kapsamda Al 1050 H14 ve C40 çelik malzemeler 3 farklý talaþ derinliði ve devir sayýsý kullanýlmýþtýr. Deneylerden elde edilen sonuçlar ýþýðýnda Regresyon analizi ile matematiksel model geliþtirilmiþtir. Belirlenen kontrol faktörlerinin ses þiddeti üzerinde oldukça etkili olduðu görülmüþtür. Determinasyon katsayýsýna göre elde edilen matematiksel model %98,7 oranýnda baþarýyla kullanýlabilir. Regresyon analizi sonucunda ses þiddetinin en çok malzeme deðiþiminden etkilendiði görülmüþtür. Artan kesme hýzý ve talaþ derinliði ses þiddetini artýrmýþtýr. Al1050 H14 alaþýmýna kýyasla daha yüksek mekanik özellikler sergileyen C40 malzemesinin tornalanmasýnda ses þiddeti deðerleri daha yüksek ölçülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum, çelik, tornalama, ses þiddeti, kesme parametreleri
|
