Kaynaklý imalatýn üretim sektörüne saðladýðý avantajlar hala geçerliliðini devam ettirmektedir. Bu sebeple kaynak teknolojisi günümüz sanayisinde üretimin her aþamasýnda kullanýlmakta ve tercih edilmektedir. Yüksek frekans indüksiyon kaynaðý metodu ise kaynak teknolojisinin üreticilere saðladýðý operasyon kolaylýðý, maliyet avantajý, ürün kalitesinin sürekliliði gibi avantajlar nedeniyle boyuna dikiþli boru imalatýnda yoðun bir þekilde kullanýlmaktadýr. YF indüksiyon kaynaðý metodu ile üretilen borular makine, inþaat, otomotiv, beyaz eþya ve tarým gibi çok çeþitli sektörler tarafýndan kullanýlmaktadýr. Ýhtiyaç ve beklentileri farklýlýk gösteren bu sektörlerin taleplerini karþýlamak için pratikte yýllar içerisinde edinilen tecrübe ile yönetilen yüksek frekans indüksiyon kaynaðýna etki eden parametreleri anlamak, etkilerini belirlemek ve bunlarý yönetebilme kabiliyetine sahip olabilmek büyük önem taþýmaktadýr.
Bu çalýþmada farklý kaynak parametreleri kullanýlarak yüksek frekans indüksiyon kaynaðý yöntemiyle 26,9 x 2,4 mm ebadýnda basýnçlý hatlarda kullanýlacak borular üretilmiþtir. Kaynak kalitesini etkileyen kaynak hýzý ve gücü, indüktör (bakýr bobin) çapý, tipi ve konumu, impeder (ferrit ve kýlýftan oluþan manyetik alan çekici) tipi ve konumu, V açýklýðý geometrisi ve buradaki yabancý maddelerin varlýðý (bant tufali, metal ve metal olmayan parçacýklar), kaynak baskýsý, bant kenarlarý arasýndaki mesafe, kesim kalitesi gibi parametreler deðiþtirilerek üretilen borularýn kaynak performansý araþtýrýlmýþtýr.
Deneysel çalýþmalarda ise üretilen borularýn kaynak bölgesinin mikroyapýsý, mekanik özellikleri ve kaynak dikiþi geometrisi incelenmiþtir. Farklý kaynak parametrelerinde üretilen borulara ait numunelere çekme, yassýltma, aðýz geniþletme, hidrotest ve sertlik testleri uygulanarak mekanik deðiþimler ve kaynak performanslarý belirlenmiþtir. Ayrýca kaynak dikiþi geometrisindeki deðiþimleri görmek amacýyla metalografik muayene yapýlarak kaynak dikiþinin makro fotoðraflarý çekilmiþtir.
Saha ve laboratuvar çalýþmalarý sonucunda, en ideal parametreler kaynak dikiþi dayanýmý (çekme, yassýltma ve aðýz geniþletme) ve geometrisi, uygulanan kaynak gücü deðerleri dikkate alýnarak belirlenmiþtir. En ideal kaynak parametreleri; kaynak hýzý 80 m/dak, indüktör konumu kaynak baský makaralarý merkezine 48 mm uzaklýkta (mümkün olan en yakýn mesafe), impeder konumu kaynak makaralarý merkezinde, indüktör tipi 2 sarýmlý bakýr bobin ve iç çapý 36 mm, impeder delikli kanallý tip ve çapý 15 mm (mümkün olan en büyük çap) olacak þekilde belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Yüksek Frekans Ýndüksiyon Kaynaðý, Dikiþli Boru, Ýmpeder, Yassýltma, Aðýz Geniþletme, Kaynak Parametreleri
|