Betonun diðer metaller yerine çelik ile donatýlandýrýlmasýnýn sebebi bu iki malzemenin ýsýl genleþme katsayýlarýnýn yaklaþýk eþit olmasý nedeniyle aralarýnda sonsuz bir aderans gerçekleþtirmesidir. Betonarme elemanlarda beton ve çeliðin birbirleriyle uyum içinde çalýþmasý ve bu iki malzemenin birbirlerine yekpare davranacak þekilde baðlanmasý, betonun donatý çubuklarýna servis ömrü boyunca kenetlenmesiyle mümkün olur. Söz konusu kenetlenme beton dayanýmýn düþüklüðü veya yetersiz fiziksel ve mekanik aderans nedeniyle gerektiði þekilde saðlanamazsa veya korozyon ve tekrarlý yükler gibi dýþ etkenler nedeniyle servis ömrü içerisinde kaybolursa, donatý beton içinde kayar. Bu kayma sonucu donatýdaki gerilme sýfýra iner, donatý yokmuþ gibi davranýþ ortaya çýkar.
Bu çalýþmada deðiþken beton mukavemetleri için deprem gibi tekrarlanan yükler altýnda nervürlü donatý aderansýnda yorulma olup olmadýðý ve beton mukavemetinin bu yorulmaya etkisi araþtýrýlmýþtýr. Öncelikle bu çalýþmadaki çekme-çýkarma deneyine özel bir çelik çekme kalýbý tasarlanmýþtýr. Yapýlan deneysel araþtýrmada farklý dayaným sýnýfýndaki 8 prizmatik beton numune seti için altlý gruplar halinde toplam 48 adet numune statik ve dinamik çekme deneylerine tabi tutulmuþtur. Beton karýþýmlarýnýn basýnç dayanýmlarýný belirlemek için her beton seti için üçer adet olmak üzere toplam 24 adet 150x150x150 mm küp numune kullanýlmýþtýr. Deney sonuçlarýna göre, tekrarlanan yükler altýnda betonarme donatý adreansýnda yorulma olduðunu fakat bu yorulmanýn beton mukavemetinin artmasýyla azaldýðý görülmüþtür. Beton basýnç dayanýmýna baðlý maksimum sýyrýlma yükü arasýndaki iliþkiyi belirlemek için doðrusal olmayan regresyon modeli kullanýlarak, statik ve dinamik yükler için iki farklý denklem elde edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Tekrarlanan Yükleme, Beton, Nervürlü Betonarme Demiri, Aderansta yorulma, Beton Mukavemeti.
|
