Son yýllarda artan enerji talebine paralel olarak fosil yakýt rezervlerindeki azalma, alternatif enerji kaynaklarýna yönelme ihtiyacýný doðurmuþtur. Özellikle endüstriyel proseslerde oluþan düþük sýcaklýk atýk ýsýsýnýn yeniden kullanýmýnýn saðlanmasý, enerji tasarrufu açýsýndan önem arz etmektedir. Atýk ýsýnýn kalitesini artýrmak için kimyasal ýsý pompalarý kullanýlabilir. Kimyasal ýsý pompalarý düþük sýcaklýktaki bir ortamdan yüksek sýcaklýktaki bir ortama ýsýl enerji aktarabilen sistemler olup katalizör varlýðýnda çift yönlü gerçekleþebilen reaksiyon çiftleri temelinde çalýþmaktadýr. Termokimyasal ýsýl enerji depolanmasýna da imkan tanýyan kimyasal ýsý pompalarý, nispeten yüksek sýcaklýk seviyelerinde ýsýl enerji saðlayabilirler. Bu çalýþmada, yaygýn olarak bilinen ve ilgi çeken sývý-gaz tipi kimyasal ýsý pompasý sistemlerinden biri olan Ýzopropanol / Aseton / Hidrojen (IAH) sisteminin katalitik dehidrojenasyon basamaðý deneysel olarak incelenmiþtir. Bu amaçla, farklý katalizörlerin ve NaOH katký maddesinin reaksiyon performansý üzerindeki etkileri araþtýrýlmýþtýr. Dehidrojenasyon basamaðýnda izopropanolün aseton ve hidrojen oluþturmak üzere gerçekleþen bozunma reaksiyonu yer alýr. Reaksiyon performansý, endotermik bozunma reaksiyonu sonucunda oluþan hidrojen miktarýna baðlý olarak deneysel olarak araþtýrýlmýþtýr. Sonuç olarak, farklý katalizörlerin (Pt/Al2O3, Ru/Al2O3, Pd/Al2O3, CuO ve Raney-Ni) ve katký maddesi olarak ilave edilen NaOH’in artan konsantrasyonlarý ile birlikte elde edilen hidrojen miktarýnýn da arttýðý tespit edilmiþtir. IAH kimyasal ýsý pompasý sisteminde seçilen katalizörün türünün ve konsantrasyonunun, izopropanolün yüksek verimlilikte dehidrojenasyonunun saðlanmasýnda önemli olduðu sonucuna varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Enerji, Kimyasal Isý Pompasý, Katalizör, Endotermik Dehidrojenasyon Reaksiyonu.
|
